Nghề chơi cũng lắm công phu

Một bài hợp xướng sao cho hài hòa

Xin chia sẻ một số kinh nghiệm nho nhỏ về việc thể hiện một bài thánh ca hợp xướng.

I. Việc chọn bài Nên chọn bài vừa tầm sức của ca đoàn. Chọn bài quá khó thì không diễn đạt nổi. Bài quá dễ sẽ dẫn đến chủ quan, tập qua loa dẫn đến thất bại. Có thể chọn một bài có độ dài từ 3 đến 4 đoạn. Không nên chọn bài đã nổi tiếng vì sự giới hạn của ca trưởng – ca đoàn sẽ lòi ra. Do đó hãy cam đảm chọn bài mới có chất lượng về lời và nhạc. Tuy vất vả tập luyện nhưng là cơ hội để ca trưởng khám phá, làm quen. Đàng khác vì là bài mới nên sự sơ sót và giới hạn của ca đoàn có thể dễ được cảm thông. Ngoài ra cũng được góp phần vào việc quảng bá tác phẩm mới.

II. Việc tập dợt Nên tập kỹ từng bè rồi mới ráp lại với nhau. Bước hai, uốn nắn việc phát âm cho rõ lời, gọn tiếng. Bước ba chỉnh sửa sao cho các bè hài hòa, để ý những chỗ cần to, nhỏ êm và mạnh. Nhịp điệu của mỗi đoạn cần phù hợp.
1. Trường hợp bè chính và phần phụ họa. Bè chính có thể do một bè nào đó hay do lĩnh xướng thực hiện. Các bè phụ họa thật nhỏ khi bè chính hát. Bè phụ họa chỉ được hát lớn khi bè chính ngân dài.
2. Trường hợp các bè hát theo hòa điệu tức là 3-4 bè cùng chuyển động thì cần các bè hát phải đồng đều với lời rõ ràng.
3. Trường hợp các bè chuyển động khác nhau theo lối viết đa điệu thì lưu ý  bè nào giữ phần khởi tấu được quyền hát lớn hơn các bè khác. Ngoài ra các bè cần hài hòa.

III. Ráp với ban nhạc
1. Với ban nhạc nhỏ gồm organ, 1-2 violon và saxo thì tương đối dễ thực hiện. Nhưng để ý nếu không thì ban nhạc át tiếng hát ca đoàn.
2. Với ban nhạc lớn hơn, vấn đề phức tạp hơn. Trước hết cần phối khí thật tốt, thứ đến phải lưu ý thật nhiều sao cho ban nhạc hài hòa, rồi ca đoàn và ban nhạc hòa hợp.

IV. Ráp với hệ thống âm thanh Đây là phần quyết định cho thành công. Do đó trước buổi lễ hoặc trình diễn cần được tổng dợt với âm thanh cho thật hài hòa và ổn định.

V. Ca trưởng Người chủ động cho sự thành công của bài hát. Tuy nhiên tư thế và cử điệu cần hết sức thận trọng. Thân mình không cứng nhắc cũng đừng quá lắc lư. Trường hợp ca trưởng là nữ có thể mặc vest hoặc áo dài. Không nên mặc váy hay áo sườn Xám. Nếu mặc áo dài cần thứ vải đừng quá mỏng khiến khán giả chia trí.

VI. Đội hình Trường hợp bè nam ít người hoặc hát yếu thì tốt nhất  là đứng dồn vào phía tay phải ca trưởng.
Với số kinh nghiệm trên, nếu ca trưởng áp dụng cho ca đoàn của mình chắc chắn sẽ bớt ngỡ ngàng và dễ thành công.

Trưởng Ban Thánh Nhạc