Lm. Giuse đỗ Đức Trí

MỒNG BA TẾT GIÁP THÌN
XIN CHÚA THÁNH HOÁ CÔNG VIỆC LÀM:

Thưa quý OBACE, có lẽ năm 2023 được nhiều người cho là năm ảm đạm nhất trong công việc làm ăn: Công ty đóng cửa hoặc làm việc cầm chừng vì không có hợp đồng; công nhân thất nghiệp phải về quê sớm; buôn bán làm ăn khó khăn. Mảng tối của tình hình kinh tế năm qua bắt đầu từ sau dịch, kéo theo hai cuộc chiến tranh đang xảy ra trên thế giới tại Ukraine và Israel, khiến cho thế giới như tê liệt. Nhưng cuối năm vừa qua, theo dõi báo cáo tổng kết kinh tế của địa phương và của cả nước, dường như lại không bị ảnh hưởng, ngành nghề nào cũng báo cáo từ đạt chỉ tiêu đến vượt chỉ tiêu, chỉ không biết là chỉ tiêu cao hay thấp. Có những ngành chỉ sau sáu đến tám tháng đầu năm đã vượt chỉ tiêu như ngành xổ số và ngân hàng.
Tuy nhiên trong thực tế, người dân mới là thành phần bị ảnh hưởng nhất, đồng thời cũng là thước đo chính xác nhất về tình hình kinh tế. Nhiều người, nhiều gia đình phải cắt bớt chi tiêu trong dịp tết, bỏ chương trình du xuân. Đến thăm nhà ai cũng nghe câu nói quen thuộc: tết năm nay kém hơn tết năm trước và dường như năm nào người ta cũng nói như thế, nhưng tết thì vẫn tết, vui vẫn vui, xum họp gia đình ăn uống vẫn như mọi năm. Sau những ngày tết mọi người lại bắt đầu cho một chuỗi những lo toan khác.
Suy nghĩ cho cùng, thì dường như khó khăn năm nào cũng vẫn như thế, vì cuộc sống chẳng lúc lúc nào là dễ dãi và càng không bao giờ được như ý mình, mỗi ngày qua đi lại có khó khăn của ngày mới. Nhưng điều quan trọng là, người Công giáo đối diện với những khó khăn như thế nào và làm việc thường ngày với thái độ ra sao? Ngày Mồng Ba tết hôm nay Giáo Hội mời gọi chúng ta phó thác công việc và toan tính của mỗi người cho Chúa, xin Chúa thánh hoá công việc làm ăn trong năm mới. Đồng thời Lời Chúa mời gọi chúng ta làm việc hằng ngày trong niềm tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa và làm việc với lòng yêu mến Chúa.
Thế nào là tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa? Tin vào sự quan phòng là tin Thiên Chúa chính là Đấng quyền năng và là Cha yêu thương. Ngài tạo dựng nên muôn vật, muôn loài tốt đẹp và trao tặng nó cho con người; Ngài vẫn không ngừng điều khiển, hướng dẫn vũ trụ và nhân loại đi đến chỗ hoàn thiện và hoàn hảo. Tin vào sự quan phòng của Chúa là tin rằng, Thiên Chúa luôn muốn điều tốt cho con người và luôn làm điều tốt cho con người. Thiên Chúa không bao giờ làm điều xấu và không bao giờ bỏ rơi con người, Ngài luôn muốn giúp cho con người được sống và sống hạnh phúc ngay trên trần gian và sau này được hạnh phúc đời đời. Đặt niềm tin vào chân lý này là điều hết sức quan trọng, nó sẽ là động lực thúc đẩy ta sống và làm việc, đồng thời niềm tin này cũng sẽ hình thành nên thái độ sống và làm việc của mỗi người. Tin vào sự quan phòng thì không có nghĩa là ỷ nại, lười biếng hay thụ động, cũng không được phép tự mình tự tung tự tác, nhưng là làm việc như một cộng tác viên và người quản lý, làm việc hết mình và trao phó toan tính, dự định cũng như kết quả công việc cho Chúa.
Bản văn thứ hai về Tạo dựng chúng ta vừa nghe muốn khẳng định: Thiên Chúa là Đấng tạo dựng và quan phòng, Ngài tạo dựng nên vũ trụ trời đất, ban cho nó sự sống. Bằng những hình ảnh bình dân gần gũi, Kinh Thánh cho thấy: Trước khi Thiên chúa “ra tay” can thiệp, thì vũ trụ chưa thành hình, chưa hiện hữu, chưa có mặt đất, cây cỏ, mưa nắng, thú vật. Chỉ khi Thiên Chúa “ra tay” quyền năng, Ngài đã cho một mạch nước từ đất tuôn trào. Dòng nước này như mạch sống từ Thiên Chúa, giúp cho vũ trụ bắt đầu có sự sống, cây cối trổ sinh, muôn vật muôn loài như bắt đầu đón nhận được sự sống và “mọc lên”. Cũng trình thuật Sáng Thế này cho thấy: Thiên Chúa đã lấy bùn đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi để ban cho con người sự sống và đặt con người vào giữa vườn và giữa muôn loài muôn vật.
Với cách trình bày của sách Sáng Thế muốn cho thấy, con người được Thiên Chúa yêu thương đặt làm “trung tâm” của công trình sáng tạo. Mọi loài, mọi vật, được tạo nên chung quanh con người để phục vụ, trợ giúp cho con người. Tuy nhiên, Kinh Thánh vẫn cho thấy, Thiên Chúa không để cho con người “ăn không ngồi rồi”, không phải để hưởng thụ. Mặc dù Thiên Chúa đã trao tặng tất cả cho con người, nhưng Kinh Thánh ghi rằng: Thiên Chúa đặt con người vào vườn Êđen để con người cày cấy và canh giữ đất đai. Như vậy có nghĩa là, con người vẫn phải cày cấy, lao động, làm việc và nhiệm vụ thứ hai là canh giữ, bảo vệ vũ trụ muôn vật muôn loài. Con người chỉ là người bảo vệ, vì thế, không có quyền chiếm đoạt hoặc huỷ hoại vũ trụ vạn vật, nhưng phải chăm sóc và bảo vệ vũ trụ trái đất và muôn loài như ý Chúa muốn. Như thế con người sống và làm việc, vừa là một bổn phận vừa là một vinh dự: là bổn phận vì được Chúa trao phó; là vinh dự vì được Chúa tín nhiệm cho cộng tác vào công trình của Thiên Chúa.
Qua câu chuyện người đầy tớ và những nén bạc được trao, Tin Mừng hôm nay cho ta thấy, thế nào là làm việc trong sự tin tưởng, yêu mến và tin vào sự quan phòng của Thiên Chúa: Một ông chủ sắp đi xa, gọi các đầy tớ đến trao phó tài sản của mình cho họ. Ông trao cho người này năm nén, người kia hai nén và người khác một nén, tuỳ khả năng riêng của mỗi người. Có người đặt vấn đề: Tại sao có người được một nén, còn người kia được tới năm nén? Thưa – Thiên Chúa không ép ai quá khả năng, cũng không đòi ai quá sức của họ, Thiên Chúa trao cho mỗi người trách nhiệm là tuỳ theo khả năng. Chi tiết này cho thấy Thiên Chúa yêu thương và công bằng, vì người nào chỉ có khả năng nhận một mà Chúa cho năm thì khác chi làm khổ anh ta.
Câu chuyện cho thấy thái độ của mỗi người khác nhau: Lập tức, người lãnh năm nén, hai nén đã đi làm ăn sinh lời được năm nén, hai nén khác. Còn người lãnh một nén thì đi đào lỗ chôn giấu số bạc của chủ. Khi ông chủ trở về, hai người kia đem nộp lại cho ông chủ cả vốn lẫn lời, được ông chủ khen ngợi và trọng thưởng: Tốt lắm! Anh là đầy tớ tài giỏi và trung thành. Hãy vào mà hưởng niềm vui của chủ anh. Còn người lãnh một nén đem số tài sản đến trả lại cho chủ với thái độ hằn học: Thưa ông! Tôi biết ông là người hà khắc, gặt chỗ không gieo, thu nơi không phát. Vì thế, tôi sợ mới đem chôn giấu nén vàng của ông dưới đất. Của ông đây, vẫn còn nguyên xin trả lại ông. Ông chủ đã không bằng lòng với thái độ hằn học này. Anh đã nghĩ sai về ông chủ, cho ông chủ là người hà khắc. Ông chủ đã không hài lòng về thái độ lười biếng, không chịu suy nghĩ để làm việc, sinh lợi, mà lại thụ động chôn giấu nén bạc ông trao. Ông không chấp nhận hành động chôn giấu nén bạc, nhưng ông muốn mỗi người phải làm việc sinh lợi theo khả năng. Ít ra cũng có thể gửi ngân hàng để sinh lời, dù lãi suất thấp. Giả dụ, anh đi làm ăn mà thua lỗ mất vốn, có lẽ cũng không đáng trách bằng việc anh không làm gì.
Thưa quý OBACE, trong ngày cầu nguyện cho công ăn việc làm trong năm mới, Lời nhắc nhớ của Chúa hôm nay, giúp ta thêm vững tâm để bắt đầu một năm mới với những toan tính dự định mới. Chúng ta tin rằng: Mưu sự tại nhân, thành sự tại Thiên. Trách nhiệm của mỗi người là tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa, để bắt tay vào công việc trong năm mới. Chúng ta không vì khó khăn mà chùn bước, cũng không vì sợ thất bại hay ngại ngùng hoặc lười biếng để ngồi đó than thân trách phận, nhưng được mời gọi lập tức bắt tay vào việc. Chúng ta sẽ làm việc với niềm vui và xác tín rằng, Thiên Chúa đã yêu thương, tín nhiệm và trao phó công việc cho chúng ta. Vì thế, dù có thành công, sinh lời hay thua lỗ thì ta đã làm hết mình vì yêu mến Chúa.
Bên cạnh đó, Chúa còn cho chúng ta nguồn động viên và niềm vui từ gia đình, đó là vợ, chồng, con cái. Chúng ta làm việc vì gia đình là điều rất tốt, nhưng đừng hy sinh thời gian, tương quan trong gia đình để dành cho công việc, mà quên rằng, người thân của mình cần tình yêu, cần sự quan tâm hơn là tiền bạc, của cải. Mục tiêu chính yếu của chúng ta là tìm kiếm và vun đắp cho hạnh phúc gia đình, vì thế, đừng vì bất cứ lý do gì mà bỏ qua mục tiêu này. Khi đánh mất mục tiêu chính là tình yêu và hạnh phúc gia đình, thì tất cả những gì chúng ta vất vả để làm, đều trở thành vô nghĩa. Đồng thời cũng đừng quên mục tiêu chung cuộc của mình và mọi thành viên trong gia đình là được hạnh phúc đời này và nhất là hạnh phúc đời sau. Vì thế đừng vì mục tiêu tiền bạc, của cải, tài sản mà coi thường mục tiêu xây dựng đời sống đạo đức và hạnh phúc đời đời. Vì, cho dù có lời lãi cả thế gian, có giàu có dư thừa, mà thiếu hạnh phúc và mất linh hồn thì cuộc đời chẳng có ý nghĩa gì và đó còn là thất bại lớn nhất. Amen.