TRẦM THIÊN THU

Đầu Năm Tôn Kính Mẹ Thiên Chúa
Suốt Kiếp Phó Dâng Đời Tín Nhân

Dịu dàng là nét đặc trưng của phụ nữ, đặc biệt là người mẹ. Đức Mẹ dịu hiền và kín đáo. (x. Lc 2:19) Chính Bà Chị Êlidabét là người đầu tiên đã tuyên xưng Cô Em Maria là Mẹ Thiên Chúa: “Bởi đâu tôi được Thân Mẫu Chúa tôi đến với tôi thế này?” (Lc 1:43) Nhưng đến ngày 22 tháng 6 năm 431, Giáo Hội mới định tín “Đức Trinh Nữ Maria là Mẹ Thiên Chúa” qua Công Đồng Êphêsô.

Là Mẹ Thiên Chúa, Trinh Nữ Maria khiến ma quỷ sợ hãi nên chúng rất ghét Đức Mẹ. Ngược lại, những ai yêu mến Đức Mẹ thì được lợi ích nhiều. Thánh Anphong Ligôri nói: “Khi tuyên bố rằng một đầy tớ của Mẹ Maria không thể bị mất phần rỗi, đó là nói về những đầy tớ của Mẹ đã có lòng ao ước hoán cải mà trung thành kính tôn kêu cầu Mẹ Thiên Chúa. Tôi chắc chắn những người này không thể hư mất được. Các thánh giáo phụ và các thần học gia đều đồng ý kiến về điểm này. Bởi vậy ma quỷ, khi đã làm cho tội nhân mất ơn thánh, còn làm cho họ mất lòng tôn sùng Đức Mẹ nữa.”

Trong Nhật Ký, Thánh nữ Maria Faustyna Kowalska (1905-1938) cho biết: “Tôi càng bắt chước Mẹ Thiên Chúa, tôi càng nhận biết Thiên Chúa.” (số 843) Đến với Chúa qua Mẹ Maria là con đường chắc chắn, là bí quyết tuyệt vời. Ngạn ngữ Trung Hoa nói: “Phúc đức tại mẫu.” Đúng vậy, chính Đại đế Napoléon I đã nhận xét: “Tương lai của con là công trình của mẹ.” Vũ trụ có nhiều kỳ quan, nhưng trái tim người mẹ vẫn là kỳ quan tuyệt vời nhất.

Nói về người mẹ tâm linh – Mẹ Thiên Chúa, Thánh GM Denis (cũng gọi là Dionysius, tử đạo khoảng 258) xác định: “Đức Mẹ là nơi nương náu của những người đã hòng hư mất, là niềm hy vọng của những người không còn hy vọng.” Mẹ là tất cả của con, có Mẹ thì con an tâm.

Người Anh có câu: “Người ta có thể mua tất cả, trừ cha mẹ.” Cha hoặc mẹ đều có vị trí và vị thế nhất định, nhưng mẹ luôn dễ gần gũi hơn. Mẹ như gà mẹ xòe cánh che chở con khỏi bị diều hâu làm hại: “Nơi ẩn náu yên ổn nhất là lòng mẹ.” (Florian) Mẹ được ví von bằng những gì giản dị, gần gũi và thân thiết nhất: Vầng trăng, khúc ca dao, cổ tích, quê hương, lọn mía, nải chuối, buồng cau, tiếng dế, lời ru,…

Thật lạ lùng nhưng thật thân thương khi ca dao Việt Nam so sánh: “Mẹ già như chuối Ba Hương – Như xôi Nếp Một, như Đường Mía Lau.” Chuối Ba Hương là chuối Bà Hương. Sách Vân Đài Loại Ngữ nói là chuối ba tiêu, xứ Giao Châu có nhiều loại chuối, trong đó có chuối lùn (bà lùn). Từ đó nhân gian suy nghĩ thêm chuối bà lùn cùng “ruột thịt” với chuối Ba Hương. Xôi nếp một còn gọi là xôi nếp mật, người ta có món xôi mật; mía lau là một loại mía ngọt lịm, dùng để làm đường. Nói chung, đó là những thứ ngon ngọt nhất và đậm đà “chất” quê hương – vì Mẹ là Quê Hương: “Thương thay chín chữ cù lao – Tam niên nhũ bộ biết bao nhiêu tình.”

Nói về Mẹ chẳng bao giờ hết, nghe mãi không chán, và cũng không sao hiểu hết Tình Mẹ. Nói đến tình mẹ thì phải nói tới trách nhiệm của người con. Đức Chúa phán với ông Môsê: “Hãy nói với Aharon và các con nó rằng: Khi chúc lành cho con cái Israel, anh em hãy nói thế này: Nguyện Đức Chúa chúc lành và gìn giữ anh em! Nguyện Đức Chúa tươi nét mặt nhìn đến anh em và dủ lòng thương anh em! Nguyện Đức Chúa ghé mắt nhìn và ban bình an cho anh em! Chúc như thế là đặt con cái Israel dưới quyền bảo trợ của danh Ta, và Ta, Ta sẽ chúc lành cho chúng.” (Ds 6:23-27)

Là con thì phải có hiếu, dù cha mẹ như thế nào. Có là hiếu tử thì mới xứng đáng dâng lời cầu này: “Nguyện Chúa Trời dủ thương và chúc phúc, xin tỏa ánh tôn nhan rạng ngời trên chúng con, cho cả hoàn cầu biết đường lối Chúa, và muôn nước biết ơn cứu độ của Ngài.” (Tv 67:2-3) Chắc chắn Thiên Chúa sẽ chấp nhận lời cầu của họ.

Người xưa có quy luật: Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ. Trong đó, tu thân là điều tiên quyết. Có tu tâm sửa tính thì mới đủ đức độ để mà “tề gia,” rồi mới có thể “trị quốc” và “bình thiên hạ.” Những người có chức quyền mà không có đức độ thì chỉ “hành” người khác và làm rối loạn – đời cũng như đạo. Rất nguy hiểm!

Thánh Vịnh gia cầu chúc: “Ước gì muôn nước reo hò mừng rỡ, vì Chúa cai trị cả hoàn cầu theo lẽ công minh, Người cai trị muôn nước theo đường chính trực và lãnh đạo muôn dân trên mặt đất này. Ước gì chư dân cảm tạ Ngài, lạy Thiên Chúa, chư dân phải đồng thanh cảm tạ Ngài.” (Tv 67:5-6) Hãy đồng tâm nhất trí cầu xin: “Nguyện Chúa Trời ban phúc lộc cho ta! Ước chi toàn cõi đất kính sợ Người!” (Tv 67:8) Được như vậy là được hưởng nền hòa bình đích thực – sự bình an của Thiên Chúa chứ không như của loài người.

Chúa Giêsu đã giáng sinh cho chúng ta. Đó là Ngài đến thế gian lần thứ nhất, Ngài sẽ trở lại lần thứ nhì với tư cách Vua Công Lý. Thánh Phaolô nói: “Khi thời gian tới hồi viên mãn, Thiên Chúa đã sai Con mình tới, sinh làm con một người đàn bà, và sống dưới Lề Luật, để chuộc những ai sống dưới Lề Luật, hầu chúng ta nhận được ơn làm nghĩa tử.” (Gl 4:5) Được tận hưởng điều đó là đại phúc cho chúng ta.

Đó là đại phúc thực sự chứ không mơ hồ, viễn vông. Thánh Phaolô xác nhận: “Để chứng thực anh em là con cái, Thiên Chúa đã sai Thần Khí của Con mình đến ngự trong lòng anh em mà kêu lên: ‘Ápba, Cha ơi!’ Vậy anh em không còn phải là nô lệ nữa, nhưng là con, mà đã là con thì cũng là người thừa kế, nhờ Thiên Chúa.” (Gl 4:6-7) Chỉ là những tội nhân xấu xa mà chúng ta lại được trắng án. Không chỉ vậy, chúng ta còn được nhận làm con và được quyền thừa kế gia sản. Sự thật mà tưởng như giữa giác mơ, (Tv 126:1) nhưng sự thật mãi là sự thật.

Thánh sử Luca kể: “Các mục đồng hối hả ra đi. Đến nơi, họ gặp bà Maria, ông Giuse, cùng với Hài Nhi đặt nằm trong máng cỏ.” (Lc 2:16) Lời kể ngắn gọn nhưng vẫn có thể phác họa “chân dung” một gia đình, trong đó có Người Mẹ. Thấy thế, các mục đồng liền kể lại điều đã được nói với họ về Hài Nhi này. Khi nghe các người chăn chiên thuật chuyện, ai cũng ngạc nhiên.

Thánh Luca cho biết: “Còn bà Maria thì hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy, và suy đi nghĩ lại trong lòng.” (Lc 2:19) Đó là bản chất phụ nữ, “phong cách” của người mẹ là thế: Chịu đựng, âm thầm, lặng lẽ, khiêm nhường, dịu dàng,… Riêng các người chăn chiên, “họ ra về, vừa đi vừa tôn vinh ca tụng Thiên Chúa, vì mọi điều họ đã được mắt thấy tai nghe, đúng như đã được nói với họ.” (Lc 2:20) Có chi tiết rõ ràng: “Khi Hài Nhi được đủ tám ngày, nghĩa là đến lúc phải làm lễ cắt bì, người ta đặt tên cho Hài Nhi là Giêsu; đó là tên mà sứ thần đã đặt cho Người trước khi Người được thụ thai trong lòng mẹ.” (Lc 2:21) Câu này nói về Người Con nhưng vẫn mặc nhiên nói đến Người Mẹ, nói đến Tình Mẫu Tử, nói đến Đức Maria – Mẹ Thiên Chúa.

Một trong các công trình kỳ diệu của Thiên Chúa là Người Mẹ. Không bao giờ chúng ta hiểu hết tấm lòng người mẹ, dù chỉ là người mẹ trần gian. Bao tác phẩm nghệ thuật diễn tả Tình Mẹ nhưng chẳng bao giờ đầy đủ. Quả thật, “Trái tim người mẹ là kiệt tác của Thượng Đế,” (Gretry) và “Lòng mẹ là vực sâu mà dưới đáy luôn có sự khoan dung.” (Balze) Vô cùng kỳ lạ!

Về tâm linh, chúng ta mất Người Mẹ thứ nhất là Bà Tổ Êva. Thiên Chúa lại ban cho chúng ta Người Mẹ thứ nhì là Đức Maria. Không chỉ vậy, Ngài còn ban cho chúng ta Người Mẹ thứ ba là Người Mẹ riêng của mỗi chúng ta. Kế hoạch của Thiên Chúa rất mầu nhiệm.

Thiên Chúa đề cao thiên chức làm cha mẹ. Chính Chúa Giêsu cũng đã nêu gương hiếu thảo trong suốt cuộc đời Ngài khi làm người trên dương thế. Nói theo quan niệm con người, nếu xét về Âm Dương tức là Trời Đất, thì người Cha là Dương và người Mẹ là Âm, giống như ngày và đêm hài hòa Âm Dương, hoặc nói cách khác, nếu không có Thiên Địa (Trời Đất) thì không thể có con người. Thật vậy, nếu không nhờ “cha sinh, mẹ dưỡng” thì chúng ta không thể hiện hữu trên cõi đời này. Còn nói về tâm linh, chính Thiên Chúa mới là Tạo Hóa, là Đấng tác tạo chúng ta: “Đức Chúa, Đấng tạo thành ngươi, Đấng cứu chuộc ngươi, Đấng nắn ra ngươi từ khi ngươi còn trong lòng mẹ.” (Is 44:2 & 24)

Ai cũng có mẹ, đó là hạnh phúc; ai còn mẹ thì hạnh phúc nhiều; mất mẹ là bất hạnh lắm. Có mẹ là bình an. Thánh Richard de Saint Laurent: “Như một người mẹ từ ái, âu yếm, không thể không săn sóc một đứa con phong hủi, dầu rất khó khăn và ghê tởm; cũng vậy, khi chúng ta chạy đến với Mẹ Maria, người Mẹ nhân từ dịu dàng này không thể xua đuổi chúng ta, Mẹ nhận điều trị, mặc dù tội lỗi của chúng ta xông lên mùi hôi nồng nặc.”

Lễ Mẹ Thiên Chúa là ngày Hòa Bình Thế Giới. Hòa bình luôn là niềm khao khát cháy bỏng của mọi người, dù đạo hay đời, dù lương hay giáo: Hòa bình trong tâm hồn, hòa bình trong gia đình, hòa bình trong các mối quan hệ, hòa bình trong cộng đồng, hòa bình giữa các quốc gia, hòa bình giữa các tôn giáo,… Muốn có hòa bình thì cần tôn trọng công lý, và đó mới là niềm hạnh phúc với sự bình an đích thực.

Biết thì phải làm, biết mà không làm thì VÔ ÍCH. Muốn hòa bình thì mỗi người đều phải thực hiện một trong Bát Phúc: “Phúc thay ai xây dựng hòa bình, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa.” (Mt 5:9)

Lạy Thiên Chúa nhân hiền, xin biến đổi và thúc giục mọi người hướng về Chân-Thiện-Mỹ, để mọi người đồng tâm nhất trí kiến tạo hòa bình theo tác động của Chúa Thánh Thần. Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa, Nữ Vương Hòa Bình, xin hướng dẫn chúng con cách hành động như Mẹ, xin chở che Việt Nam cách đặc biệt, và xin dẫn chúng con đến với Con Yêu Dấu của Mẹ. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.