I. Vị trí Thánh vịnh đáp ca nơi bàn tiệc Lời Chúa

a. Đôi lời về danh xưng
Nhiều người Việt nam chúng ta quen gọi Thánh vịnh đáp ca (TVĐC) một cách đơn giản là Đáp ca. Ngày nay, vì đã quen với cách gọi tắt như vậy nên thường ai cũng hiểu, nhưng thực ra không được chính xác, vì “đáp ca” có nghĩa là câu đáp, câu điệp ca, câu điệp khúc.
Còn TVĐC là bài Thánh vịnh có câu điệp khúc. Trong Thánh lễ, bài TVĐC là một bài Kinh thánh chứ không phải là một bài đáp ca nào đó.
Quyển Nội san Hương Trầm số 6 ghi lại Biên bản các Buổi Hội thảo của Ủy ban Thánh nhạc năm 1999, mỗi khi nhắc đến TVĐC đều ghi rõ là Thánh vịnh Đáp ca, như ở trang 92, 93,
94, 95. Nhưng có khi Lm. Nguyễn Phú đã phải nhắc: “ Bài Thánh vịnh đáp ca chứ không phải là Đáp ca không.” (Sách đã dẫn –sđd- trang 57).
Các sách của Giáo hội luôn gọi bài TVĐC một cách đầy đủ: Psalmus responsorius .Ví dụ như: Quy chế tổng quát sách lễ Rôma, (số 57, số 61), Huấn thị “Về Âm nhạc trong Phụng vụ” Musicam Sacram, (số 33). Quyển Graduale Simplex cũng ghi như vậy: Psalmus responsorius ( số nhiều: Psalmi responsorii – trang 490), và dùng từ Responsum (số nhiều:

responsa- trang 493) để gọi câu Đáp ca.
Vậy danh xưng chính thức của TVĐC là Thánh vịnh đáp ca chứ không phải là Đáp ca. Người nước ngoài cũng gọi TVĐC như những bản tiếng latinh vừa kể trên, ví dụ: Psaume responsorial (Pháp), Responsorial psalm (Anh), Salmo responsorial (Tây ban nha).
Trong trường hợp cụ thể, nếu muốn ngắn gọn một chút thì ta có thể bỏ bớt chữ đáp ca, và thay vào bằng số thứ tự của Thánh vịnh, như: Thánh vịnh 1, Thánh vịnh 2, Thánh vịnh 3, vân vân.

Ví dụ TVĐC Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, đã được gọi như sau:

Thánh Vịnh 103 Đ. (Đáp) (ghi trước câu Đáp). (Lm Kim Long)
TV 103 ĐK (Điệp khúc) (Lm Thái Nguyên)
TV 103 Đáp ca (Vũ Thành An)
Psaume 103 R/ (Refrain) (Prions en Eglise-tiếng Pháp)
Salmo 103 Respuesta (Flor y Canto -tiếng Tây ban nha)

Tóm lại, ta nên gọi bài TVĐC một cách đầy đủ là Thánh vịnh Đáp ca, và không nên gọi tắt là Đáp ca. Chỉ nên dùng chữ Đáp ca, hoặc Đáp, Điệp khúc, cho Câu đáp của bài TVĐC thôi. Mặt khác, khi nói TVĐC thì đương nhiên hiểu là các bản trong “SÁCH BÀI ĐỌC” được HĐGM mỗi nước duyệt y và Toà Thánh châu phê. Còn những bài chỉ lấy đại ý TVĐC, soạn thành ca khúc mà gọi là TVĐC thì không đúng danh xưng, và rất dễ gây hiểu lầm. Cùng lắm thì chỉ có thể gọi là ca khúc TVĐC thôi.
Không phải là chúng tôi muốn “vẽ rắn thêm chân”, nhưng thiết tưởng cần phải xác định vấn đề một cách rõ ràng trước khi bàn bạc, nhất là trong lãnh vực thánh nhạc, thánh ca. Chẳng hạn Việc Hát thánh Vịnh Đáp Ca Tiếng Việt Nam

Khổng Vĩnh Thành

Còn tiếp, xin mở file pdf Việc Hát Thánh Vịnh Đáp Ca Tiếng Việt nam pdf