TRẦM THIÊN THU

Máu Đỏ Tươi Màu Chân Lý Đức Chúa

“Thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc.” Đó là lời tuyên bố khẳng khái của danh tướng Trần Bình Trọng. Mặc dù bị giặc bắt, ông vẫn hiên ngang và bất khuất, không hèn nhát trước thế lực của kẻ thù. Ông sẵn sàng chết vì chính nghĩa, vì đất nước và vì dân tộc. Những con người chân chính luôn có dũng khí như vậy, chứ không hèn hạ như những kẻ giá áo túi cơm, không vì chính nghĩa, mà chỉ là loài sâu bọ đục khoét, tàn phá, không xứng mang danh hiệu con người.

Động thái “thà chết vinh hơn sống nhục” là điều không dễ thực hiện. Đó cũng là tiếng chuông cảnh báo về tình trạng sa sút đạo đức của xã hội loài người – nói chung, của Việt Nam – nói riêng. Đó là tiếng chuông cảnh tỉnh những tâm hồn mê muội, là lời thúc giục sám hối và tin yêu, như Chúa Giêsu xác định: “Nước Trời đã đến gần.” (Mt 3:2; Mt 4:17)

Cái chết của Thánh Gioan Tẩy Giả cũng là cái chết vì chính nghĩa, vì sự thật. Cái chết của ông là cái chết OAN mà không ỨC, OAN mà không UỔNG, nhưng đầy ý nghĩa. Một nỗi oan hoàn toàn chân chính.

Ở đời, làm tiểu nhân rất dễ, làm quân tử mới khó. Đại nhân Khổng Tử cho biết bí quyết: “Đạo làm quân tử có BỐN điều đúng: Mạnh Dạn khi làm điều nghĩa, Nhũn Nhặn khi nghe lời can gián, Lo Nghĩ khi nhận bổng lộc, và Cẩn Thận đối với việc sửa mình. Đời có BỐN cái lo: Lo Đức ít mà được sủng ái nhiều, lo Công ít mà hưởng bổng lộc nhiều.” Loài thú tiến hóa cả đời mà không thể thành con người, nhưng con người có thể biến thành thú vật chỉ trong phút chốc với một câu nói ngông cuồng.

Là con người, ai cũng phải một lần chết. Sinh – Tử là quy luật muôn đời. Vấn đề quan trọng là cái chết đó có ý nghĩa hay không, chết vinh hay chết nhục. Cuộc đời tính bằng chiều sâu và chiều rộng, không tính dài hay ngắn, già hay trẻ. Có những cái chết rất ý nghĩa – cái chết của các vị tử đạo, cái chết của ngôn sứ Gioan Tẩy Giả.

Vì dám nói thẳng nói thật để bảo vệ luân thường đạo lý, gia phong, hôn nhân,… Cổ nhân nói: “Nhân dục thắng, thiên lý vong.” (Sự ham muốn của con người mà thắng thì lẽ trời sẽ mất.) Vụ án Gioan Tẩy Giả cho thấy rõ điều đó, ông là “dân oan” thứ thiệt, vì có ba kẻ nham hiểm toa rập với nhau để giết một chính nhân. Kinh khiếp thật!

Kinh Thánh khuyên: “Chân lý và khôn ngoan, nghiêm huấn và hiểu biết, con hãy mua lấy chứ đừng bán đi.” (Cn 23:23) Theo nghĩa chung, chính nghĩa là công lý, liên quan sự thật và lẽ phải. Chính nghĩa cũng đa dạng: Chính nghĩa dân tộc, chính nghĩa tôn giáo, chính nghĩa cá nhân, chính nghĩa độc tài, chính nghĩa tự do, chính nghĩa cộng sản, chính nghĩa tư bản, chính nghĩa dân chủ, chính nghĩa chuyên chế,… Rất đa dạng. Quan trọng nhất vẫn là chính nghĩa của Thiên Chúa.

Thật không dễ để sống ngay thẳng, bởi vì ai thật thà thẳng thắn thì thua thiệt, bị tránh né vì người ta không ưa. Thực sự phải can đảm mới có thể vững lập trường. Thánh Vịnh gia nói: “Hãy lấy Chúa làm niềm vui của bạn, Người sẽ cho được phỉ chí toại lòng. Hãy ký thác đường đời cho Chúa, tin tưởng vào Người, Người sẽ ra tay. Chính nghĩa bạn, Chúa sẽ làm rực rỡ tựa bình minh, công lý bạn, Người sẽ cho huy hoàng như chính ngọ.” (Tv 37:4-6)

Gioan Tẩy Giả là ngôn sứ đặc biệt, là “dấu nối” giữa Cựu Ước và Tân Ước, và có một số “điểm lạ” khác người. (x. Lc 1:5-23) Cách sống cũng khác người: mặc áo lông lạc đà, thắt lưng bằng dây da, ăn châu chấu và mật ong rừng. (Mt 3:4; Mc 1:6) Ông là người đặc biệt của Thiên Chúa, một “dị nhân” tuyệt vời chứ không kỳ quặc. Ông “khác người” đủ thứ, từ tính tình đến phong cách. Bản tính thẳng thắn nên ông bị ghét tới mức phải chết không toàn thây. Biết mình chịu oan, nhưng ông nhất định không a dua, không xu nịnh, không tâng bốc bất cứ ai, quyết tâm bảo vệ lẽ phải và công lý tới cùng. Ông là chính nhân nên can đảm bảo vệ chính nghĩa của Thiên Chúa.

Thánh Gioan Tẩy Giả là “dị nhân” chính hiệu, khác người từ trong ra ngoài. Ông không cố ý tạo ra “phong cách” đó như kiểu “chơi nổi” hoặc “gây chú ý,” mà ông thực sự khiêm nhường, không cần bề ngoài, và làm mọi thứ chỉ để tôn vinh Thiên Chúa. Khi đề cập Chúa Giêsu, ông xác định: “Người phải NỔI BẬT lên, còn tôi phải LU MỜ đi.” (Ga 3:30) Cách sống đó chứng tỏ ông là người rất khôn ngoan: Chọn ích lợi cho Chúa, không chọn ích lợi cho mình hoặc vì người khác.

Đức Khôn Ngoan vô giá. Thật vậy, Kinh Thánh xác nhận: “Đức Khôn Ngoan quý trọng hơn cả vương trượng, ngai vàng, trân châu bảo ngọc; so với Đức Khôn Ngoan, vàng trên cả thế giới cũng chỉ là cát bụi, và bạc cũng kể như bùn đất.” (Kn 7:8-9) Thiếu khôn ngoan sẽ nguy hiểm: “Người thiếu khôn ngoan là kẻ ngu đần.” (Hc 19:23)

Chính Thiên Chúa truyền lệnh cho ngôn sứ Giêrêmia: “Còn ngươi, ngươi hãy thắt lưng. Hãy chỗi dậy! Hãy nói với chúng tất cả những gì Ta sẽ truyền cho ngươi. Trước mặt chúng, ngươi ĐỪNG RUN SỢ; nếu không, trước mặt chúng, chính Ta sẽ LÀM CHO NGƯƠI RUN SỢ LUÔN.” (Gr 1:17) Thắt lưng, chỗi dậy, nói và không sợ – một loạt các động từ cần thực hiện một lượt. Phải dứt khoát mới khả thi. Không can đảm “đứng thẳng” theo lời Chúa mà “khom lưng” thì chết chắc. Cái gì phản tác dụng hoặc phản ứng phụ thì đều nguy hiểm.

Biết vâng lời là khôn ngoan, mọi chuyện sẽ xuôi chèo mát mái, sức khỏe cũng tốt, vì là sức mạnh của Thiên Chúa, Đấng toàn năng uy dũng. Thật vậy, Ngài hứa chắc: “Này, hôm nay, chính Ta làm cho ngươi nên thành trì kiên cố, nên cột sắt tường đồng chống lại cả xứ: từ các vua Giuđa đến các thủ lãnh, các tư tế và toàn dân trong xứ. Chúng sẽ giao chiến với ngươi, nhưng sẽ không làm gì được, vì CÓ TA Ở VỚI NGƯƠI ĐỂ GIẢI THOÁT NGƯƠI.” (Gr 1:18-19) Thánh Vịnh gia đã nhận thức rạch ròi: “Cậy vào thần thế vua quan, chẳng bằng ẩn náu ở bên Chúa Trời.” (Tv 118:9) Thật là khôn ngoan!

Một khi đã ẩn náu nơi Chúa thì phải tín thác vào Ngài, đừng “chân trong, chân ngoài” hoặc lập lờ nước đôi. Tuy nhiên, thực tế có những người nói tin Chúa nhưng vẫn coi trọng tiền bạc, nếu vậy chỉ là giả hình. Thiên Chúa và chính nhân sẽ ghê tởm họ và nhạo cười: “Nó đích thị là người chẳng lấy Chúa làm nơi ẩn náu, nhưng CHỈ TIN CẬY VÀO ĐỐNG TIỀN ĐỐNG CỦA và KHOE KHOANG MƯU ĐỘC của mình.” (Tv 52:9) Thế thì thật đáng sợ!

Tiền bạc không mùi vị và bất động nhưng lại có ma lực khó cưỡng lại, có lẽ vì thế mà người ta coi nó là Thần Tài. Không dễ gì thoát khỏi vòng kiềm tỏa của nó. Ngay cả người tu trì đã thề hứa với Chúa mà vẫn có những người bị cuốn vào vòng xoáy vật chất. Không thể kể hết loại này từ dạng “nặng” tới dạng “nhẹ,” mức độ nào cũng có. Đâu mấy ai thật lòng dám “bụi đời” và dám thể hiện lối sống đơn nghèo như Gioan Tẩy Giả. Chỉ lẻo mép thôi.

Ngày nay người ta “tinh vi” và “khéo léo” biện hộ lắm! Vì thế, phải mở mắt to để dám nhận sai lầm mà có thể nói được như Thánh Vịnh gia: “Con ẩn náu bên Ngài, lạy Chúa, xin đừng để con phải tủi nhục bao giờ. Vì Ngài công chính, xin cứu vớt và giải thoát con, ghé tai nghe và thương cứu độ. Xin Ngài nên như núi đá cho con trú ẩn, như thành trì để cứu độ con, núi đá và thành trì bảo vệ con, chính là Ngài.” (Tv 71:1-3) Đúng vậy, phải NHÌN cho rõ, chớ NGHE bằng tai!

Nếu nói được như vậy mà không hổ thẹn thì mới “đáng mặt anh hùng” và xứng đáng cầu nguyện: “Lạy Thiên Chúa, xin giải thoát con khỏi bàn tay kẻ dữ, khỏi móng vuốt phường nham hiểm và bọn dã man. Vì lạy Chúa, chính Ngài là Đấng con TRÔNG ĐỢI, lạy Đức Chúa, chính Ngài là Đấng con TIN TƯỞNG ngay từ độ thanh xuân. Từ thuở sơ sinh, con NƯƠNG TỰA vào Ngài, Ngài đã kéo con ra khỏi lòng mẹ, con CA TỤNG Ngài chẳng khi ngơi.” (Tv 71:4-6) Bất cứ người nào khôn ngoan mà tín thác vào Chúa thì khả dĩ nhận biết mọi thứ đều là hồng ân, và rồi họ không thể không nói ra: “Miệng con công bố Ngài chính trực, suốt ngày tường thuật ơn cứu độ Ngài ban, ơn của Ngài, nhiều khôn xiết kể!” (Tv 71:15)

Người khôn ngoan thật thì không tin cậy gì khác ngoài Chúa, họ không ngại thổ lộ: “Từ độ thanh xuân, lạy Thiên Chúa, con đã được Ngài thương dạy dỗ. Tới giờ này, con vẫn truyền rao vĩ nghiệp của Ngài.” (Tv 71:17) Tất cả chỉ để Thiên Chúa được vinh danh mà thôi. Họ thể hiện điều đó ở mọi nơi và mọi lúc, chứ không phải khi vui thì theo, lúc buồn thì nghỉ.

Người Việt có câu: “Lửa thử vàng, gian nan thử sức.” Có “bị” thử lửa mới biết là vàng hay thau, bạc hay chì. Khi chúng ta cười thì nhiều người vỗ tay, khi chúng ta khóc thì chẳng thấy ai. Cuộc đời cho chúng ta thấy rõ chân tướng thực dụng và xảo trá. Người bạn chân thành là người ở bên ta trong lúc ta đau khổ và tuyệt vọng nhất, ngoài ra chỉ là “bè” chứ không là “bạn” đâu. Trong việc “theo Chúa” cũng không ngoại trừ: “Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ.” (Mt 5:10) Kiên trì theo Chúa, dù vui hay buồn, chứ không tùy hứng thất thường theo thời tiết. Nhiều vị thánh đã từng âm thầm chịu đau khổ khi phải sống những ngày tháng đen tối trong tâm hồn, nhưng họ không thối chí mà đầu hàng.

Người Việt nói: “Một giọt máu đào hơn ao nước lã.” Còn Chúa Giêsu so sánh cực cấp: “KHÔNG có tình thương nào cao cả hơn tình thương của người đã HY SINH TÍNH MẠNG vì bạn hữu của mình.” (Ga 15:13) Người đầu tiên là chính Ngài, Ngôi Hai Thiên Chúa, Đấng hiến thân vì tội nhân chúng ta. Thánh Gioan Tẩy Giả không là người thí mạng vì người khác, nhưng ông đã liều chết vì Sự Thật, vì Lẽ Phải, vì Công Lý, vì Chính Nghĩa. Đó cũng là cái chết vì Chúa, tử đạo. Quả thật, chính Chúa Giêsu đã minh định: “Tôi là CON ĐƯỜNG, là SỰ THẬT và là SỰ SỐNG.” (Ga 14:6) Cũng chính Ngài xác nhận trước mặt Tổng trấn Philatô: “Tôi đã sinh ra và đã đến thế gian nhằm mục đích này: LÀM CHỨNG CHO SỰ THẬT. Ai đứng về phía sự thật thì nghe tiếng tôi.” (Ga 18:37) Đó là mục đích cao cả đối với bất cứ ai mang danh là Kitô hữu.

Thật kỳ cục, khi nghe Chúa Giêsu nói vậy thì ông Philatô hỏi lại: “Sự thật là gì?” (Ga 18:38). Ngớ ngẩn, dớ dẩn và vớ vẩn. Ông ta “giả nai,” né tránh, chứ không phải không biết. Ngày nay cũng không thiếu những người có “máu” Philatô nên vẫn hành động như vậy. Đó là loại máu NN – Ngớ Ngẩn hoặc Nghi Ngờ. Khoa học chưa phát hiện loại máu này.

Sự thật làm mất lòng, thuận ngôn gây nghịch nhĩ. Ông Hêrôđê nghe “khó lọt tai” nên sai người đi bắt ông Gioan và xiềng xích ông trong ngục tối. Lý do là vì ông đã lấy bà Hêrôđia, vợ của người anh là Philípphê. Đó là tội loạn luân. Có lẽ “gái một con trông mòn con mắt” khiến cho Hêrôđê “hoa mắt” và bất chấp tất cả. Có điều quái gở là chính phụ nữ này cũng hãnh diện vì “cưa đổ” một quân vương, và cũng quái lạ nữa là cô con gái của bà ta cũng vào hùa với người mẹ và ông chú. Bị sập bẫy yêu tinh giăng ra!

Cái tội “đáng án tử” của ông Gioan là dám can ngăn vua: “Ngài không được phép lấy vợ của anh ngài!” (Mc 6:18) Rõ ràng bà Hêrôđia có thể một phần do “phải lòng” ông Hêrôđê, một phần vì tự ái phụ nữ bốc lên tới chỏm đầu. Phụ nữ thường tự ái cao vì không ai chịu kém sắc người khác, bà ta đâu thèm “cưa” mấy đám quan lại triều đình mà “cưa” chính nhà vua, thế nên bà ta mới căm thù và muốn giết ông Gioan. Tự ái dồn dập, máu tức giận bốc cao như núi lửa hừng hực phun trào. Phụ nữ muốn là trời muốn. Người ta ví von: “Nhất vợ, nhì trời.” Thậm chí bồ nhí còn “to” hơn vợ, cứ thấy “phở” ngon hơn “cơm” là vậy!

Biết chắc ông Gioan là người công chính, thánh thiện, nên Hêrôđê ái ngại. Khi nghe ông Gioan nói thẳng, chạm vào “cái tôi” của mình, Hêrôđê thực sự PHÂN VÂN lắm. Tình yêu cuồng gian khiến ông ta điên đảo và mù quáng, biết rõ ông Gioan công chính mà KHÔNG DÁM BẢO VỆ, hèn nhát vậy đó. Ngày nay, hạng người như Hêrôđê không thiếu, nhưng người thời đại 4.0 có “phong cách” bí hiểm hơn nhiều, nói theo ngôn ngữ bình dân mà người thường gọi là “ném đá giấu tay” hoặc “giật dây.” Nham hiểm quá, kinh khiếp thật, bẫy ma quỷ rất khó phát hiện, nghĩa là dễ sập bẫy mà không biết.

Lòng gian tà như sóng ngầm cứ cuồn cuộn, chưa thực hiện được thì chưa thỏa chí. Cơ hội đã đến. Đó là dịp mừng sinh nhật, vua Hêrôđê mở tiệc thết đãi bá quan văn võ và các thân hào nhân sĩ trong vùng Galilê. Trong đám tiệc, con gái bà Hêrôđia biểu diễn một điệu vũ khiến cho nhà vua và khách dự tiệc thích thú lắm. Nhìn thì mãn nhãn, nghe thì mãn nhĩ. Tuyệt quá chừng!

Tiệc vui không thể không có chất men, có lẽ nhà vua ngà ngà rồi hứng thú nói với cô gái: “Con muốn gì thì cứ xin, ta sẽ ban cho con.” (Mc 6:22) Thậm chí vua lại còn thề: “Con xin gì, ta cũng cho, dù MỘT NỬA NƯỚC của ta cũng được.” (Mc 6:23) Ôi, dám cướp đất để cho gái! Lão già dê Hêrôđê này không phải là tay vừa: Mê đắm mẹ mà vẫn khoái đứa con gái của mẹ nó. Kinh Thánh nói: “Rượu như rắn cắn, như nọc độc hổ mang.” (Cn 23:32) Lời say nói ngay nhưng tác hại khôn lường!

Nghe “ông chú yêu” Hêrôđê hứa như vậy, cô gái hí hửng đi hỏi mẹ xem nên xin gì. Mẹ cô lạnh lùng nói như ra lệnh: “Đầu Gioan Tẩy Giả.” (Mc 6:24b) Gớm thật, phụ nữ là sóng ngầm còn dữ dội còn hơn đàn ông. Càng nham hiểm hơn khi hai cái đầu phụ nữ hợp lại. Đúng như khoa tâm lý phát hiện: “Khoảng giữa cái muốn và cái không muốn ở phụ nữ, dù chỉ một sợi tóc cũng không lọt.”

Cô lập tức vội đến bên nhà vua và nói: “Con muốn ngài ban ngay cho con cái đầu ông Gioan Tẩy Giả đặt trên mâm.” (Mc 6:25) Nghe vậy, nhà vua giật mình và buồn lắm, nhưng vì đã TRÓT THỀ, lại thề công khai trước các thực khách nên ông muốn chứng tỏ bản lĩnh nam nhi, không muốn thất hứa với cô. Bản chất hèn nhát thể hiện rõ ràng, không giấu đi đâu được. Cũng chỉ vì sĩ diện, ông lập tức sai thị vệ đi lấy thủ cấp của ông Gioan. Thị vệ ra đi, chặt đầu ông ở trong ngục, bưng đầu ông trên một cái mâm trao cho cô gái, và cô gái trao cho mẹ.

Tấn bi kịch kết thúc não nề. Bi kịch về cái chết của ông Gioan là chuyện nhỏ, bi kịch về lòng người độc ác dành cho nhau mới đáng quan ngại! Thật đáng sợ khi sự thật bị che khuất, lẽ phải bị bóp méo, công lý bị chà đạp, chính nghĩa bị lệch lạc. Không chỉ vậy, người ta cũng vẫn thường xuyên thiếu tôn trọng nhân vị, nhân phẩm và nhân quyền – đủ dạng và đủ mức độ. Đó là bi kịch của con người tự tạo ra chỉ vì hướng theo cái xấu để thỏa mãn ý riêng. Nhưng người ta không phục thiện, có đủ lý lẽ để tự biện hộ cho những động thái sai trái của mình.

Trong cuộc sống đời thường vẫn luôn có những vấn đề đáng quan ngại vì liên quan chính nghĩa, sự thật, lẽ phải, công lý, công bình,… Một trong các vấn đề liên quan là vấn đề tự do tín ngưỡng. Bằng nhiều cách, đây đó vẫn có những kiểu bách hại tinh vi, đúng như Chúa Giêsu đã nói trước: “Vì danh Thầy, anh em sẽ bị mọi người thù ghét. Nhưng kẻ nào bền chí đến cùng, kẻ ấy sẽ được cứu thoát.” (Mt 10:22; Mc 13:13; Lc 21:17)

Lạy Thiên Chúa từ bi nhân hậu, xin tha thứ những lần chúng con hèn nhát khi đối diện sự thật, xin ban thêm can đảm và đong đầy yêu mến cho chúng con, để chúng con đủ mạnh để bảo vệ sự thật, chính nghĩa, công lý và công bình.

Lạy Thánh Gioan Tẩy Giả, xin nguyện giúp cầu thay và nâng đỡ chúng con suốt đường lữ hành trần gian đầy cạm bẫy này. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.