TRẦM THIÊN THU (chuyển ngữ từ smithsonianmag.com)

Các nhà khảo cổ và học giả tôn giáo từ lâu đã tìm kiếm nơi sinh của Thánh Phêrô, một trong 12 tông đồ của Chúa Giêsu và giáo hoàng tiên khởi của Giáo hội Công giáo Rôma.

Hiện nay, các nhà khảo cổ học ở Israel cho biết họ đã phát hiện một vật chứng minh vị trí của ngôi làng cổ Bếtsaiđa, nơi sinh ra nhà lãnh đạo tôn giáo quan trọng, cùng với người anh là Thánh Anrê, và một tông đồ khác là Thánh Philípphê.

Khi khai quật những gì họ tin đó là Vương Cung Thánh Đường “Nhà Thờ Các Tông Đồ” đã bị thất lạc tại địa điểm đào El-Araj trên bờ biển phía bắc Biển Hồ Galilê, các nhà nghiên cứu đã phát hiện một dòng chữ lớn, viết bằng tiếng Hy Lạp, đề cập “thủ lĩnh và chỉ huy của các tông đồ trên trời,” cụm từ thường được dùng để chỉ Thánh Phêrô.

Theo Steven Notley – nhà khảo cổ và học giả Kinh Thánh thuộc ĐH Nyack, trưởng nhóm khai quật – phát hiện này cho thấy Thánh Phêrô có “mối liên hệ đặc biệt” với Vương Cung Thánh Đường thời Byzantine, nơi các nhà khảo cổ học tin rằng được xây dựng trên ngôi nhà của Phêrô và Anrê.

Dòng chữ bên trong một huy chương tròn được đóng khung bởi hai đường vật khảm màu đen. Đó là một phần của mô hình khảm hoa lớn trên phòng thánh của nhà thờ, khu vực các linh mục chuẩn bị dâng lễ. Ngày nay, địa điểm khai quật nằm trong Khu Bảo Tồn Thiên Nhiên Betiha, do Cơ Quan Công Viên Quốc Gia Israel quản lý.

Trên trang Haaretz.com, Ruth Schuster cho biết rằng, khi mùa khai quật tiếp theo bắt đầu vào tháng 10, các nhà khảo cổ hy vọng sẽ phát hiện dòng chữ dành cho Thánh Anrê, vì nhà thờ có thể được dành riêng cho cả hai người.

Theo Phúc Âm Thánh Gioan, Thánh Phêrô, Thánh Anrê và Thánh Philípphê sinh tại một làng chài có tên là Bếtsaiđa. Các Kitô hữu tin rằng địa điểm này cũng là nơi Chúa Giêsu làm một số phép lạ, kể cả việc chữa lành người mù và cho hàng ngàn người ăn no với năm chiếc bánh và hai con cá.

Các nhà khảo cổ không chắc chắn chính xác Bếtsaiđa nằm ở đâu, mặc dù họ đã thu hẹp nó xuống một số địa điểm: khu khảo cổ Et-Tell, làng Messadiye và khu khảo cổ El-Araj.

Haaretz viết: “Nhà thờ có thể không được xây dựng tại vị trí chính xác nhà của Phêrô và Anrê, bởi vì lũ lụt và thời gian trôi qua có thể đã làm xáo trộn ký ức về nơi anh em họ sống.”

Tuy nhiên, dòng chữ mới được phát hiện bổ sung thêm bằng chứng cho thấy địa điểm El-Araj đã từng là Bếtsaiđa. Các nhà nghiên cứu đã tiến hành đào bới tại khu vực này từ năm 2016.

Robert Cargill, nhà khảo cổ học thuộc ĐH Iowa, nói với Owen Jarus của trang LiveScience.com: “Trường hợp của El-Araj không chỉ thuyết phục; nó làm choáng ngợp và trở nên hấp dẫn hơn theo từng mùa khai quật.”

SARAH KUTA