TRẦM THIÊN THU

Hiến Chương Nước Trời là Đệ Nhất Tuyên Ngôn, còn gọi là Bài Giảng Trên Núi hoặc nói ngắn gọn là Bát Phúc – Tám Mối Phúc Thật. Đó là những “bậc thang” hoặc các tiêu chuẩn có giá trị vĩnh cửu. Chắc chắn không bản tuyên ngôn nào ngắn gọn và súc tích hơn vậy.

Hiến Chương Nước Trời là dạng phúc đặc biệt mà chính Chúa Giêsu cho biết qua trình thuật Mt 5:1-12 (≈ Lc 6:20-23). Thánh sử Mátthêu kể chi tiết: Một hôm, Đức Giêsu lên núi và thấy có đám đông theo mình. Họ là những người từ miền Galilê, vùng Thập Tỉnh, thành Giêrusalem, miền Giuđê và vùng bên kia sông Giođan. Họ theo Chúa Giêsu vì lúc này danh tiếng Ngài bắt đầu nổi như cồn về cách giảng dạy thu hút và chữa lành nhiều bệnh nhân. Khi đó, Ngài ngồi xuống, các môn đệ cũng ngồi gần bên. Ngài điềm tĩnh nói với họ 8 điều, ngắn gọn và dễ nhớ:

1. Phúc thay ai có tâm hồn NGHÈO KHÓ, vì Nước Trời là của họ.

2. Phúc thay ai HIỀN LÀNH, vì họ sẽ được Đất Hứa làm gia nghiệp.

3. Phúc thay ai SẦU KHỔ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an.

4. Phúc thay ai KHÁT KHAO nên người công chính, vì họ sẽ được Thiên Chúa cho thỏa lòng.

5. Phúc thay ai XÓT THƯƠNG người, vì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương.

6. Phúc thay ai có tâm hồn TRONG SẠCH, vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa.

7. Phúc thay ai xây dựng HÒA BÌNH, vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa.

8. Phúc thay ai BỊ BÁCH HẠI vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ.

Ngài nói thêm: “Phúc thay anh em khi vì Thầy mà bị người ta SỈ VẢ, BÁCH HẠI và VU KHỐNG đủ điều xấu xa. Anh em hãy vui mừng hớn hở, vì phần thưởng dành cho anh em ở trên trời thật lớn lao. Quả vậy, các ngôn sứ là những người đi trước anh em cũng bị người ta bách hại như thế.”

Hiến Chương Nước Trời được Chúa Giêsu nói rõ ràng ràng và mạch lạc, không hề bóng gió, và bất kỳ ai cũng có thể hiểu. Thánh Phaolô cũng khuyên rất rạch ròi: “Đừng để cho sự ác thắng được mình, nhưng hãy lấy thiện mà thắng ác.” (Rm 12:21)

Chữ Phúc được nhắc tới nhiều trong Cựu Ước: “Phúc thay người chẳng nghe theo lời bọn ác nhân, chẳng bước vào đường quân tội lỗi, không nhập bọn với phường ngạo mạn kiêu căng, nhưng vui thú với lề luật Chúa, nhẩm đi nhẩm lại suốt đêm ngày,” (Tv 1:1-2) hoặc: “Hạnh phúc thay bạn nào kính sợ Chúa, ăn ở theo đường lối của Người.” (Tv 128:1) Và còn nhiều câu khác nữa (ví dụ: Lc 7:22-23, Lc 11:28, Lc 14:15, Ga 20:29, Rm 4:7-8, Rm 14:22, Gc 1:12, Gc 5:11, Kh 1:3, Kh 19:9, Kh 20:6, Tv 1:1-2, Tv 33:12, Tv 106:3, Tv 112:5, Tv 119:1-2, Tv 144:15, Tv 146:5, Hc 28:19, Cn 3:13, Cn 8:32, Cn 8:34, G 5:17, Is 56:2, Gr 17:7,…)

Trong Tân Ước, Đức Giêsu cũng thường nhắc đến Phúc, đặc biệt là “Hiến Chương Nước Trời.” Riêng với Tông đồ Phêrô, Chúa Giêsu nói: “Này anh Simôn con ông Giôna, anh thật là người có phúc, vì không phải phàm nhân mặc khải cho anh điều ấy, nhưng là Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời.” (Mt 16:17) Những người lười biếng, ưa nhàn rỗi hoặc ngồi chờ sung rụng thì không thể hưởng phúc, chẳng ai có thể ngồi mát mà thanh thản ăn bát vàng. Về tâm linh cũng vậy, muốn hưởng phúc thì phải chịu khổ, phải miệt mài “vác thập giá.”

Có điều kiện để hưởng phúc? Chắc chắn là có. Sách Xôphônia có lời hiệu triệu: “Hỡi tất cả những ai nghèo hèn trong xứ sở, những kẻ thi hành mệnh lệnh của Đức Chúa, anh em hãy tìm kiếm Người; hãy tìm sự công chính, hãy tìm đức khiêm nhường thì may ra anh em sẽ được che chở trong ngày thịnh nộ của Đức Chúa.” (Xp 2:3) Cuộc tìm kiếm nào cũng vất vả, không thể nhàn hạ hoặc thoải mái. Lời hiệu triệu này cũng chính là lời cảnh báo mạnh mẽ dành cho mọi tín nhân.

Là Đấng chí thánh, công chính tuyệt đối và yêu quý người khiêm nhường, Thiên Chúa sẽ xua đuổi những kẻ kiêu căng đắc thắng, triệt hạ kẻ ngông nghênh tự phụ, như Ngài đã nói thẳng với dân Israel: “Ta sẽ cho sót lại giữa ngươi một dân nghèo hèn và bé nhỏ; chúng sẽ tìm nương ẩn nơi danh Đức Chúa. Số dân Israel còn sót lại sẽ KHÔNG làm chuyện tàn ác bất công, cũng KHÔNG ăn gian nói dối và miệng lưỡi chúng sẽ KHÔNG còn phỉnh gạt. Nhưng chúng sẽ được chăn dắt và nghỉ ngơi mà không còn bị ai làm cho khiếp sợ.” (Xp 3:12-13)

Ba cái “không” đó thực sự cần thiết, nhưng vẫn thấy thường xảy ra trong cuộc sống hằng ngày – tức là người ta hành động trái ngược với “ba không” đó. Thà có ít người mà tốt lành còn hơn nhiều người mà toàn “cá mè một lứa,” bụng dạ xấu xa, tâm địa độc ác, giả hình, khoác lác, phe cánh,… Những người sống “hai mặt” không phù hợp với Thiên Chúa. Thánh Vịnh gia cho biết nguyên nhân: “Người là Đấng tạo thành trời đất với biển khơi cùng muôn loài trong đó. Người là Đấng giữ lòng trung tín mãi muôn đời.” (Tv 146:6)

Thiên Chúa chí minh và chí thiện, Ngài “xử công minh cho người bị áp bức, ban lương thực cho kẻ đói ăn, giải phóng những ai tù tội, mở mắt cho kẻ mù lòa, cho kẻ bị dìm xuống đứng thẳng lên, yêu chuộng những người công chính, phù trợ những khách ngoại kiều, nâng đỡ cô nhi quả phụ, nhưng phá vỡ mưu đồ bọn ác nhân.” (Tv 146:7-9) Thiên Chúa toàn năng, tất cả đều bởi Ngài, nhờ Ngài, với Ngài và trong Ngài.

Thánh Vịnh gia cho biết: “Chúa nắm giữ vương quyền muôn muôn thuở, Sion hỡi, Chúa Trời ngươi hiển trị ngàn đời.” (Tv 146:10) Lời nhắc nhở và xác định này không chỉ dành cho dân Sion ngày xưa, mà dành cho cả mọi người và mọi thời, trong đó có chúng ta ngày nay. Vốn dĩ phàm nhân yếu đuối, mọn hèn, đó là điều chắc chắn. Biết thế mà con người vẫn “chảnh,” ảo tưởng và mạo nhận. Không làm được gì thì im lặng, có vẻ “nhu mì” lắm, nhưng làm được chút gì thì vênh vang tự đắc, thả ga quá trớn, cao hứng phát ngôn bừa bãi, khinh người ra mặt.

Ma quỷ biết phàm nhân rất dễ ảo tưởng nên chúng luôn khéo léo thúc giục người ta đề cao “cái tôi” của mình. Luxiphe là “tấm gương to lớn” phản chiếu sự kiêu ngạo mà chúng ta phải can đảm nhìn vào để nhận thấy sự mê muội của mình. Đừng tự ái!

Chính Chúa Giêsu đã cảnh báo rất nhiều lần, rồi Thánh Phaolô cũng phải lên tiếng nhắc nhở và phân tích: “Anh em thử nghĩ lại xem: khi anh em được Chúa kêu gọi thì trong anh em đâu có mấy kẻ khôn ngoan trước mặt người đời, đâu có mấy người quyền thế, mấy người quý phái. Song những gì thế gian cho là điên dại thì Thiên Chúa đã chọn để hạ nhục những kẻ khôn ngoan, và những gì thế gian cho là yếu kém thì Thiên Chúa đã chọn để hạ nhục những kẻ hùng mạnh; những gì thế gian cho là hèn mạt không đáng kể, là không có thì Thiên Chúa đã chọn để huỷ diệt những gì hiện có, hầu không một phàm nhân nào dám tự phụ trước mặt Người.” (1 Cr 1:26-29) Cách thức của Thiên Chúa hoàn toàn khác với cách thức của chúng ta. Vấn đề là chúng ta có nhận ra hay không. Người ta có thể nhận diện chính mình nếu nhận biết Thiên Chúa, nhờ đó mà có thể đè “cái tôi” xuống.

Thánh Phaolô nói thêm: “Phần anh em, chính nhờ Thiên Chúa mà anh em được hiện hữu trong Đức Kitô Giêsu, Đấng đã trở nên sự khôn ngoan của chúng ta, sự khôn ngoan phát xuất từ Thiên Chúa, Đấng đã làm cho anh em trở nên công chính, đã thánh hóa và cứu chuộc anh em, hợp như lời đã chép rằng: Ai tự hào thì hãy tự hào trong Chúa.” (1 Cr 1:30-31) Sự tự hào như vậy mới thực sự có giá trị, nhưng cũng nên lưu ý rằng sự tự hào và sự kiêu ngạo rất dễ hoán chuyển lẫn nhau, vì chúng khá giống nhau. “Cẩn tắc vô ưu” là điều chẳng bao giờ thừa.

Có điều này rất đáng suy nghĩ: Sau khi tham khảo Hiến Chương Nước Trời, đại nhân Gandhi (vị cha già đáng kính của dân tộc Ấn Độ và được họ coi như thánh nhân) đã cho biết đó là bản tuyên ngôn hay nhất, và nhờ đó mà ông cảm thấy yêu mến Chúa Giêsu.

Tuy nhiên, chúng ta lại phải suy tư nhiều và tự xét mình về nhận xét của ngài Gandhi: “Nếu những người Công giáo sống đúng theo Tin Mừng Đức Kitô thì dân tộc của tôi bớt khổ. Tôi sẵn sàng làm Kitô hữu nếu tôi tìm được những Kitô hữu thực thi Bài Giảng Trên Núi.” Nghe ông nói mà thấy xấu hổ quá chừng!

Lạy Thiên Chúa, xin giúp chúng con sống theo các điều khoản trong Hiến Chương Nước Trời của Ngài và tích cực theo Thánh Ý Ngài. Xin giúp chúng con biết triệt tiêu “cái tôi” để có thể bước đi trên đường thập giá theo Đức Giêsu Kitô, Con Yêu Dấu của Ngài. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.