TRẦM THIÊN THU

▶ Bình An & Chia Rẽ (Lc 12:49-53) – https://youtu.be/U59mQIVpO9I

Lửa là loại lây lan lanh lẹ lạ lùng lắm. Lửa rất mềm mà không thể cắt đứt, rất yếu mà lại rất mạnh, rất mỏng mà cũng rất dày. Lửa không tốt, chẳng xấu, nhưng tùy người sử dụng mà làm cho lửa trở thành tốt hay xấu.

Ngày nào người ta cũng phải dùng lửa, cụ thể nhất là thắp sáng và nấu đồ ăn. Lửa luôn có sẵn. Và chính Chúa Giêsu đã xác định: “Thầy đã đến ném lửa vào mặt đất, và Thầy những ước mong phải chi lửa ấy đã bùng lên! Thầy còn một phép rửa phải chịu, và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến khi việc này hoàn tất!” (Lc 12:49-50)

Đối với loài người, có lẽ chúng ta thấy Chúa Giêsu luôn đưa ra những điều trái khoáy, nghịch lý, nhưng đối với Thiên Chúa thì đó lại là nghịch-lý-thuận. Một triết lý sống kỳ diệu vô cùng, nếu không lý giải bằng niềm tin yêu thì không thể hiểu bằng lý lẽ nhân loại. Thật vậy, Chúa Giêsu nói thẳng thắn: “Anh em tưởng rằng Thầy đến để ban hòa bình cho trái đất sao? Thầy bảo cho anh em biết: không phải thế đâu, nhưng là đem sự chia rẽ. Vì từ nay, năm người trong cùng một nhà sẽ chia rẽ nhau, ba chống lại hai, hai chống lại ba. Họ sẽ chia rẽ nhau: cha chống lại con trai, con trai chống lại cha; mẹ chống lại con gái, con gái chống lại mẹ; mẹ chồng chống lại nàng dâu, nàng dâu chống lại mẹ chồng.” (Lc 12:51-53)

Chắc chắn Chúa Giêsu không bảo chúng ta chia rẽ, phe cánh hoặc bất hòa với nhau, vì như vậy là đối lập với lòng thương xót, trong khi Ngài là tình yêu (1 Ga 4:8 và 16) và giàu lòng thương xót. (Ep 2:4) Quả thật, Thánh Phaolô cũng đã khuyến cáo: “Đừng bao giờ chua cay gắt gỏng, nóng nảy giận hờn, hay la lối thóa mạ, và hãy loại trừ mọi hành vi gian ác. Trái lại, phải đối xử tốt với nhau, phải có lòng thương xót và biết tha thứ cho nhau, như Thiên Chúa đã tha thứ cho anh em trong Đức Kitô.” (Ep 4:31-32)

Như chúng ta biết, lửa có tính làm cháy hoặc thiêu đốt. Khi lửa cháy, có gì đó biến đổi – hoặc hư hại (cháy rừng, cháy nhà,…), hoặc lợi ích (làm chín thực phẩm, làm tan chảy đồng, chì, sắt hoặc thủy tinh để đúc khuôn,…). Tương tự, khi ngọn lửa tình yêu thắp sáng, lửa lòng thương xót bùng cháy cũng có tác dụng khác nhau – có thể tích cực với người này hoặc tiêu cực với người khác. Vì thế mà có sự “chia rẽ” giữa người này với người kia, thậm chí là giữa các thành viên trong một gia đình.

Lửa là một trong 4 nguyên tố chính của vũ trụ – cùng với đất, nước, và khí. Bốn yếu tố này kết hợp với nhau tạo ra vạn vật trong thiên nhiên. Chúng ta có thể nhìn thấy và cảm nhận được lửa, cũng có thể nhìn thấy và cảm nhận được đất, nước , khí. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng lửa rất khác biệt.

Đất, nước và khí được cấu tạo bởi hàng tỷ nguyên tử, và luôn giữ nguyên dạng như vậy. Lửa không như vậy: lửa có thể chuyển sang các dạng khác vì nó là một phần của các phản ứng hóa học. Lửa là quá trình ôxy hóa nhanh chóng của một vật liệu trong phản ứng hóa học tỏa nhiệt, giải phóng nhiệt, ánh sáng, và các sản phẩm phản ứng khác.

Để tạo ra lửa, phải cần và đủ 3 yếu tố: chất cháy, ôxy và nguồn nhiệt. Thiếu một yếu tố sẽ không thể xảy ra cháy. Và mỗi chất khác nhau có nhiệt độ bốc cháy khác nhau. Lửa rất hữu ích nếu sử dụng hợp lý, nhưng cũng lửa rất nguy hiểm nếu sử dụng sai mục đích. Lửa lạ lùng lắm!

Một ngọn lửa nhỏ có thể dễ thổi tắt, nhưng một đám cháy thì khó có thể dập tắt, có thể thiêu rụi mọi thứ trong chốc lát. Lửa là một vũ khí đáng sợ, với sức tàn phá khủng khiếp. Lửa cũng có đặc tính kỳ lạ: chỉ một đốm lửa, nhưng càng chia sẻ thì càng thêm nhiều, bản chất lửa không hề giảm sút chút nào.

Lửa đối nghịch với bóng tối, vì có lửa là có ánh sáng, và bóng tối bị đẩy lui. Chính Chúa Giêsu đã đích thân đến thế gian và ném lửa vào thế gian. Ngài mong cho lửa đó bùng cháy lên khắp nơi. Đó chính là Lửa của Tình Yêu Thương, của Lòng Trắc Ẩn, của Lòng Thương Xót. Chính Ngài là “Lửa” soi đường dẫn lối, như Ngài đã xác nhận với người Do Thái: “Tôi là ánh sáng thế gian. Ai theo tôi, sẽ không phải đi trong bóng tối, nhưng sẽ nhận được ánh sáng đem lại sự sống.” (Ga 8:12)

Trình thuật Gr 38:4-6, 8-10 cho biết rằng các thủ lãnh đã thưa với vua về ông Giêrêmia: “Xin ngài cho giết con người ấy đi, vì những luận điệu của ông ta đã làm nản lòng các binh sĩ còn lại trong thành này, cũng như toàn dân. Thật vậy, con người ấy chẳng mưu hòa bình cho dân này, mà chỉ gây tai họa.” Và vua Xítkigiahu nói với họ rằng ông ta đang ở trong tay họ. Vua cũng không thể làm gì trái ý họ. Thế là họ liền điệu ông Giêrêmia đi, lấy dây thừng cột ông và bỏ ông xuống một cái hầm nước của hoàng tử Mankigiahu trong sân vệ binh. Hầm này không có nước, chỉ có bùn, nên ông Giêrêmia bị lún sâu.

Ra khỏi đền vua, thái giám Evét Meléc (người Cút) nói: “Thưa đức vua, chúa thượng tôi, những người này làm toàn những chuyện tai ác cho ngôn sứ Giêrêmia. Họ đã thả ông xuống hầm, và ông đang chết đói ở dưới ấy, vì trong thành không còn bánh nữa.” Vua lập tức truyền cho ông Evét Meléc: “Ngươi hãy đem theo ba mươi người ở đây, đi kéo ngôn sứ Giêrêmia lên khỏi hầm, kẻo ông chết mất.” Thái giám Meléc thật nhân đạo, vua Xítkigiahu cũng tốt lành, vì vua đã tôn trọng lẽ phải mà nghe lời thái giám. Đó là công lý, nhân đạo, yêu thương, là hệ quả tốt lành của lòng thương xót.

Thoát chết là còn sống. Thoát chết là một hồng ân. Nhưng sống tiếp để làm gì? Thánh Vịnh gia xác định: “Tôi không phải chết, nhưng tôi sẽ sống, để loan bao những công việc Chúa làm.” (Tv 118:17) Điều đó cũng có nghĩa là “loan báo lòng thương xót của Thiên Chúa.” Chắc chắn rằng bất cứ ai trông cậy Thiên Chúa sẽ được Ngài đã độ trì, ai kiên trì van nài thì được Ngài cứu nguy, và không phải thất vọng bao giờ. (x. Tv 22:6)

Thánh Vịnh gia minh định với niềm xác tín: “Tôi đã hết lòng trông đợi Chúa, Người nghiêng mình xuống và nghe tiếng tôi kêu. Người kéo tôi ra khỏi hố diệt vong, khỏi vũng lầy nhơ nhớp, đặt chân tôi đứng trên tảng đá, làm cho tôi bước đi vững vàng. Chúa cho miệng tôi hát bài ca mới, bài ca tụng Thiên Chúa chúng ta. Thấy thế, nhiều người sẽ kính sợ và tin tưởng vào Chúa.” (Tv 40:2-4) Làm chứng về Chúa không nhất thiết phải là làm việc gì to tát, lớn lao, mà chỉ cần chứng tỏ bằng cách sống chân thật, hiền từ và nhân hậu. Động thái đơn giản mà hiệu quả: “Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau.” (Ga 13:35)

Và rồi Thánh Vịnh gia chia sẻ tâm sự: “Thân phận con khốn khổ nghèo hèn, nhưng Chúa hằng nghĩ tới. Ngài là Đấng phù trợ, là Đấng giải thoát con, lạy Thiên Chúa con thờ, xin đừng trì hoãn!” (Tv 40:18) Rất rõ ràng, rất rạch ròi. Đó là niềm đức tin và đức mến không thể tách rời, đó cũng là loại “lửa” cần cháy bùng lên trong mỗi chúng ta hằng ngày.

Giải thích ngắn gọn, Thánh Phaolô nói: “Phần chúng ta, được ngần ấy nhân chứng đức tin như đám mây bao quanh, chúng ta hãy cởi bỏ mọi gánh nặng và tội lỗi đang trói buộc mình, và hãy kiên trì chạy trong cuộc đua dành cho ta, mắt hướng về Đức Giêsu là Đấng khai mở và kiện toàn lòng tin. Chính Người đã khước từ niềm vui dành cho mình mà cam chịu khổ hình thập giá, chẳng nề chi ô nhục, và nay đang ngự bên hữu ngai Thiên Chúa.” (Dt 12:1-2) Chỉ mấy câu mà đủ sức làm chúng ta giật mình và xấu hổ, bởi vì đôi khi chúng ta vẫn ù lì, than thở và đòi hỏi!

Có truyện kể về con Lừa thế này: Bác nông dân nọ có một con lừa. Một hôm, nó bị rơi xuống giếng khi đang chạy nhảy trong khu vườn sau nhà. Thấy nó kêu la thảm thiết, bác tìm cách cứu nó mà không biết làm sao. Bác nghĩ rằng dù sao thì nó cũng già rồi, mà cái giếng kia rồi cũng phải lấp đi để khỏi nguy hiểm.

Thế rồi bác liền đi nhờ vài người hàng xóm sang giúp lấp cái giếng. Mọi người xúc đất đổ xuống giếng. Lúc đầu, con lừa nhận ra điều gì đang xảy ra với nó nên càng rống lên dữ dội hơn. Nhưng một lúc sau, tiếng kêu của nó nhỏ dần đi và rồi im bặt. Ai cũng nghĩ là nó đã bị đất lấp. Nhưng không phải vậy. Đất cứ đổ lên nó thì nó lại rũ đất xuống và dẫm lên đất. Cứ thế và cứ thế… Rồi nó trồi lên và bước ra khỏi miệng giếng, nó thản nhiên chạy đi trước sự ngạc nhiên của mọi người.

Mặc dù ở đường cùng, nhưng con lừa không than thân trách phận, không thúc thủ, nó vẫn can đảm và khéo léo trút bỏ mọi thứ ô uế trĩu nặng để có thể tự giải thoát. Cuối cùng, nó đã chiến thắng chính nó và chiến thắng nghịch cảnh.

Thật chí lý khi người ta nói: “Hãy tự giúp mình rồi Trời sẽ cứu.” Chúa Giêsu muốn cũng chúng ta hành động như con lừa. Vả lại, chính Ngài đã nêu gương “khước từ niềm vui dành cho mình mà cam chịu khổ hình thập giá, chẳng nề chi ô nhục.” (Dt 12:2) Và Thánh Phaolô dẫn chứng cụ thể: “Anh em hãy tưởng nhớ Đấng đã cam chịu để cho những người tội lỗi chống đối mình như thế, để anh em khỏi sờn lòng nản chí. Quả thật, trong cuộc chiến đấu với tội lỗi, anh em chưa chống trả đến mức đổ máu đâu.” (Dt 12:3-4)

Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta cứ nguyền rủa bóng tối mà không chịu quẹt que diêm hoặc bật quẹt để thắp sáng lên một ngọn lửa – dù đó chỉ là ánh sáng mờ nhạt. Về tâm linh, tín nhân rất cần ngọn lửa khao khát: “Khi bừng cháy lửa khát khao Thiên Chúa, có thể nói rằng tâm trí anh em sẽ dần dần giũ sạch được nhục dục và mọi suy tư hoặc ký ức đã bị gây ra do các ấn tượng xấu xa; đồng thời nó được tràn đầy lòng kính thờ và hân hoan. Bấy giờ, anh em có thể kết luận rằng nó đã đến được biên cương của sự cầu nguyện.” (Thánh Nilus Sinai)

Lạy Thiên Chúa, xin làm cho chúng con trở nên lửa tình thương xót của Ngài để thắp sáng thế gian và soi đường sống cho chính chúng con trên đường lữ hành. Xin Ngài dập tắt lửa thù hận, lửa chiến tranh, lửa chia rẽ,… và khơi lửa nhiệt huyết phục vụ vì Thánh Danh Ngài. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Giêsu, Đấng Cứu Độ duy nhất của nhân loại. Amen.