TRẦM THIÊN THU

(Lễ Đêm Giáng Sinh)
Cuộc đời như một bản nhạc, cũng có thể ví như một bản hợp xướng, với các cung bậc khác nhau, tiết tấu khác nhau, hòa quyện trong những hợp âm khác nhau – lúc trưởng, lúc thứ, lúc thăng, lúc giáng, lúc tăng, lúc giảm, lúc ngân vang, lúc tĩnh lặng, lúc vui, lúc buồn,… Đa dạng, đa âm và đa sắc màu.
Mỗi dịp hân hoan mừng đón lễ Giáng Sinh, có lẽ không ai xa lạ với bản thánh ca bất hủ “Still Nacht! Heilige Nacht!” (Đêm Tĩnh Lặng, Đêm Lành Thánh) do NS Franz Xaver Gruber viết năm 1818, lời Việt có tựa đề “Đêm Thánh Vô Cùng” do NS Hùng Lân biên soạn: “Đêm thánh vô cùng, giây phút tưng bừng, đất với trời, xe chữ đồng. Đêm nay Chúa Con thần thánh tôn thờ, canh khuya giáng sinh trong chốn hang lừa. Ơn châu báu không bờ bến, biết tìm kiếm của chi đền!”.
Đêm giáng sinh là đêm thánh vô cùng, đêm cực thánh, vì là đêm Con Chúa nhập thế và nhập thể, Ngài mặc xác phàm và ở với nhân loại: Thiên Chúa ở cùng chúng ta – Emmanuel. Ôi vui mừng và hạnh phúc biết bao! Niềm vui khôn tả khi người dưới được người trên đến thăm; thần dân vô cùng hạnh phúc khi được nhà Vua ghé vào “tệ xá” của mình; dân tình khốn khổ vì thấp cổ bé miệng sẽ trở nên sung sướng khi được tổng thống lưu ý;… Thế thì không còn niềm vui sướng nào có thể so sánh khi được Thiên Chúa đến với chúng ta, không chỉ thăm mà còn ở với chúng ta.
Giáo hội quen dùng tán tụng ca của các thiên thần hát vang trong đêm Con Chúa sinh tại Bêlem: Gloria in excelsis Deo (Vinh danh Thiên Chúa trên các tầng trời). Ngôn ngữ loài người không thể đủ để diễn tả niềm hạnh phúc tuyệt đỉnh này! Nhà soạn nhạc Johann Sebastian Bach đã sáng tác bản nhạc tôn giáo “Gloria” vào năm 1733, và khoảng năm 1745, ông viết bản “Gloria in excelsis Deo” (*) cũng theo “phong cách” như bản “Gloria”. Bản “Gloria in excelsis Deo” đã được cất tiếng hát vang vào ngày lễ Giáng Sinh năm 1745 để mừng đón hòa bình sau những đợt chiến tranh Salesia giữa Áo quốc và Prussia.
Từ ngàn xưa, ngôn sứ Isaia nói: “Dân đang lần bước giữa tối tăm đã thấy một ánh sáng huy hoàng; đám người sống trong vùng bóng tối, nay được ánh sáng bừng lên chiếu rọi” (Is 9:1). Tại sao như vây? Bởi vì nhiều lý do, và được ngôn sứ Isaia liệt kê: “Chúa đã ban chứa chan niềm hoan hỷ, đã tăng thêm nỗi vui mừng. Họ mừng vui trước nhan Ngài như thiên hạ mừng vui trong mùa gặt, như người ta hỷ hoan khi chia nhau chiến lợi phẩm. Vì cái ách đè lên cổ dân, cây gậy đập xuống vai họ, và ngọn roi của kẻ hà hiếp, Ngài đều bẻ gãy như trong ngày chiến thắng quân Mađian. Vì mọi giầy lính nện xuống rần rần và mọi áo choàng đẫm máu sẽ bị đem thiêu, làm mồi cho lửa. Vì một trẻ thơ đã chào đời để cứu ta, một người con đã được ban tặng cho ta” (Is 9:2-5a).
Trẻ Thơ đó không là một con người bình thường, mà rất đặc biệt, vì đó chính là Con Thiên Chúa, là Ngôi Hai Thiên Chúa, là Đấng xuất hiện để giải thoát nhân loại khỏi tội lỗi và quyền lực của bóng tối. Đêm nay là Đêm Bình An, là Đêm Giao Hòa Đất Trời, là Giờ Hạnh Phúc, là Ngày Độc Lập, là Ngày Quốc Khánh Tâm Linh của cả nhân loại – kể cả những người chưa tin nhận Đức Giêsu Kitô là Con Thiên Chúa và là Đấng Cứu Thế.
Đấng Cứu Thế ra sao? Ngài là Vua Công Lý, đầy uy lực và mang nhiều danh hiệu: “Người gánh vác quyền bính trên vai, danh hiệu của Người là Cố Vấn kỳ diệu, Thần Linh dũng mãnh, người Cha muôn thuở, Thủ Lãnh hoà bình” (Is 9:5b). Không chỉ dừng lại ở mức độ đó, mọi sự vẫn không ngừng tiếp diễn: “Người sẽ mở rộng quyền bính, và lập nền hoà bình vô tận cho ngai vàng và vương quốc của vua Đavít. Người sẽ làm cho vương quốc được kiên cố vững bền trên nền tảng chính trực công minh, từ nay cho đến mãi muôn đời. Vì yêu thương nồng nhiệt, Đức Chúa các đạo binh sẽ thực hiện điều đó” (Is 9:6).
Kể từ đêm nay, đêm Đấng Cứu Thế giáng sinh cho chúng ta, niềm vui nối tiếp nỗi mừng vì chúng ta được cận kề với Đức Kitô, Thiên Chúa của chúng ta. Vì thế, chúng ta phải thể hiện niềm vui sướng đó bằng cách “reo hò mừng Chúa, tung hô Người là Núi Đá độ trì ta, vào trước Thánh Nhan dâng lời cảm tạ, cùng tung hô theo điệu hát cung đàn” (Tv 95:2). Có thể có người rất muốn biết lý do cho hai năm rõ mười. Và đây là lý do: “Bởi Đức Chúa là Chúa Trời cao cả, là Đại Vương trổi vượt chư thần, nắm trong tay bao vực sâu lòng đất, giữ chủ quyền muôn ngọn núi vút cao. Đại dương Chúa đã tạo thành là của Chúa, lục địa do tay Người nhào nắn cũng thuộc về Người” (Tv 95:3-5). Tất cả là của Ngài, nhưng Ngài giao cho chúng ta quản lý. Chúng ta thật là diễm phúc!
Thật vậy, vì không giấu được niềm vui quá lớn lao nên tác giả Thánh Vịnh đã kêu gọi mọi người: “Hãy vào đây, ta cúi mình phủ phục, quỳ trước tôn nhan Chúa là Đấng dựng nên ta. Bởi chính Người là Thiên Chúa ta thờ, còn ta là dân Người lãnh đạo, là đoàn chiên tay Người dẫn dắt” (Tv 95:6-7). Được tôn thờ Ngài là đại phúc đối với chúng ta. Việc chúng ta ca tụng Ngài chẳng thêm gì cho Ngài, nhưng lại sinh ích lợi và kéo hồng ân xuống cho chính chúng ta. Chúc tụng Chúa trong mọi hoàn cảnh là chứng tỏ lòng tín thác vào Lòng Chúa Thương Xót, nhất là trong Năm Thánh Thương Xót này.
Thật là rạch ròi và đầy niềm tín thác khi Thánh Phaolô xác nhận: “Ân sủng của Thiên Chúa đã được biểu lộ, đem ơn cứu độ đến cho mọi người” (Tt 2:11). Tuy nhiên, “ân sủng đó dạy chúng ta phải từ bỏ lối sống vô luân và những đam mê trần tục, mà sống chừng mực, công chính và đạo đức ở thế gian này” (Tt 2:12). Thánh Phaolô giải thích cặn kẽ: “Sở dĩ như vậy, là vì chúng ta trông chờ ngày hồng phúc vẫn hằng mong đợi, ngày Đức Kitô Giêsu là Thiên Chúa vĩ đại và là Đấng cứu độ chúng ta, xuất hiện vinh quang. Vì chúng ta, Người đã tự hiến để cứu chuộc chúng ta cho thoát khỏi mọi điều bất chính, và để thanh luyện chúng ta, khiến chúng ta thành Dân riêng của Người, một dân hăng say làm việc thiện” (Tt 2:14). Vấn đề là “hăng say làm việc thiện”, vậy mới là sống tích cực, chứ không chỉ sống tiêu cực là “làm lành, lánh dữ”.
Thánh sử Luca tường thuật đúng lịch sử: “Thời ấy, hoàng đế Augúttô ra chiếu chỉ, truyền kiểm tra dân số trong khắp cả thiên hạ. Đây là cuộc kiểm tra đầu tiên được thực hiện thời ông Quiriniô làm tổng trấn xứ Xyri. Ai nấy đều phải về nguyên quán mà khai tên tuổi. Bởi thế, ông Giuse từ thành Nadarét, miền Galilê, lên thành vua Đavít tức là Bêlem, miền Giuđê, vì ông thuộc gia đình dòng tộc vua Đavít. Ông lên đó khai tên cùng với người đã thành hôn với ông là bà Maria, lúc ấy đang có thai. Khi hai người đang ở đó thì bà Maria đã tới ngày mãn nguyệt khai hoa. Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm trong máng cỏ, vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ” (Lc 2:1-7). Lịch sử là điều không thể chối cãi, Kinh Thánh là một trong những cuốn sử quan trọng của nhân loại, đã được nghiên cứu nhiều và được dịch ra các ngôn ngữ nhiều nhất thế giới.
Lời kể ngắn gọn nhưng súc tích, chất chứa những chi tiết cốt lõi, mô tả cả một khoảng thời gian dài, không gian mênh mông và biết bao nỗi cơ cực. Đường sá xa xôi, trời lại tối và giá lạnh, tìm chỗ nghỉ đêm thì nơi nào cũng từ chối thẳng thừng, không ai chút động lòng trắc ẩn – dù chỉ là thương hại. Cô Maria và Chú Giuse khổ thật!
Tuy nhiên, người ta thường nói rằng trong cái xui luôn có cái hên, cánh cửa này khép lại thì có cánh cửa khác mở ra. Tại vùng ấy, có những người chăn chiên sống ngoài đồng và thức đêm canh giữ đàn súc vật. Bỗng dưng sứ thần Chúa xuất hiện ngay bên họ, và vinh quang của Thiên Chúa chiếu toả sáng rực xung quanh, khiến họ kinh sợ và hoảng hốt. Họ sợ đến chết đứng như Từ Hải luôn chứ nói chi tới hãi hùng. Đang đêm tối đen như mực, đen thui như mõm chó, trăng không có, điện đóm cũng không, thế mà bỗng dưng sáng chói hơn đèn cao áp, dù thời đó không hề có “những đóm mắt hỏa châu”, mà họ chỉ là những trẻ mục đồng nghèo hèn và thất học – như Việt Nam gọi là lũ trẻ chăn trâu hoặc chăn bò, thế thì hỏi sao không chết đứng cho được chứ?
Thế nhưng sứ thần đã động viên họ: “Anh em đừng sợ. Này, tôi báo cho anh em một tin mừng trọng đại, cũng là tin mừng cho toàn dân: Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho anh em trong thành vua Đavít, Người là Đấng Kitô Đức Chúa” (Lc 2:10-11). Các mục đồng chẳng đáng là “cái đinh gỉ” trước mặt người đời, thế mà họ lại là những người đầu tiên được đón nhận Tin Mừng. Họ quả là đại phúc! Điều đó chứng tỏ Thiên Chúa rất thương xót người nghèo, Con Thiên Chúa đến để cứu thoát họ và đòi lại công lý cho họ.
Trấn an họ rồi, sứ thần còn “mách nước” cho họ: “Anh em cứ dấu này mà nhận ra Người: anh em sẽ gặp thấy một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” (Lc 2:12). Rồi như để minh chứng và củng cố niềm tin cho họ, bỗng dưng muôn vàn thiên binh hợp với sứ thần cất tiếng ngợi khen Thiên Chúa: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho loài người Chúa thương” (Lc 2:14).
Hình như văng vẳng tiếng bổng trầm và nhịp nhàng của Đức Mẹ đang nhẹ ru Hài Nhi Giêsu:
À ơi, Con hãy ngủ ngoan
Mai kia khôn lớn hiến thân cứu đời
Đêm nay Thánh Tử làm người
Danh Chúa rạng ngời, nhân loại bình an
Đêm Giáng Sinh, đêm ngọt ngào những cung an bình của bản Tổng Phổ Kinh Thánh được vang ngân khắp nơi, từ thôn quê tới thị thành, từ các ngõ hẻm tới các đại lộ. Cung An Bình đó là quốc tế ngữ chuyển tải sứ điệp của Lòng Chúa Thương Xót tới mọi người ở khắp mọi nơi, không phân biệt bất cứ thứ gì – màu da, sắc tộc, ngôn ngữ, tôn giáo, giai cấp, địa vị,…
Lạy Thiên Chúa Cha, chúng con cảm tạ Cha đã ban chính Ngôi Con đến thế gian để cứu độ chúng con. Lạy Chúa Thánh Thần, chúng con cảm tạ Ngài đã thánh hóa và dẫn đường chỉ lối cho chúng con nhận biết Hài Nhi sinh ra nơi hang lừa là Đấng Cứu Thế. Lạy Thánh Nhi Giêsu, chúng con cảm tạ Ngài đã đến chung sống và chia ngọt sẻ bùi của kiếp người với chúng con.
Lạy Đức Mẹ Maria và Đức Thánh Giuse, chúng con cảm ơn nhị vị đã vâng lời Thiên Chúa mà chấp nhận mọi gian nan để trao tặng Đấng Cứu Thế cho chúng con.
Nguyện xin Thiên Chúa giúp chúng con hưởng trọn Niềm Vui Giáng Sinh và Hồng Ân Cứu Độ. Chúng con cầu xin nhân danh Thánh Tử Hài Đồng Giêsu, Thiên Chúa cứu độ của chúng con. Amen.

(*) Cả “Gloria” và “Gloria in excelsis Deo” đều được viết ở âm thể Si Trưởng. Có thể nghe “Gloria in excelsis Deo” (BWV 191) của nhà soạn nhạc Johann Sebastian Bach tại đây:
http://www.youtube.com/watch?v=cGRbOjqOSYs hoặc http://www.youtube.com/watch?v=eChEWK_4B3Q