Lm. Giuse Đỗ Đức Trí

LỄ THÁNH GIUSE 2020:

Chúng ta thường hình dung Thánh Giuse như một ông già ít nói, hiền lành, cặm cụi với nghề thợ mộc từ thời cha truyền con nối. Tuy nhiên, trong bộ phim Cuộc đời Thánh Giuse, tác giả lại muốn trình bày một hình ảnh Giuse rất khác. Trong bộ phim đó, Giuse được giới thiệu như một gương mặt sáng giá trong số những người thuộc dòng dõi Đavít. Các anh em của Giuse luôn hối thúc Giuse phải làm một cuộc khởi nghĩa để khôi phục lại vương quyền của Đavít. Nhưng Giuse luôn cho rằng: Khi nào Chúa muốn, Chúa sẽ ra tay. Bộ phim cũng diễn tả sự giằng co, đau đớn của Giuse khi nghe tin Maria có thai và cái khó khăn khi ông quyết định bỏ đi. Nhưng trong đêm đó qua một giấc mơ, sứ thần nói với Giuse: “Hãy đón Maria và Hài Nhi về nhà mình.” Giuse nhận ra đó là tiếng nói của Thiên Chúa. Khi tỉnh dậy, Giuse đã làm như lời sứ thần truyền.

Vì các tác giả Tin Mừng hầu như không nhắc gì đến Giuse, nên chúng ta có cảm thưởng vai trò của Giuse không mấy quan trọng và việc ông đón rước Maria về nhà là chuyện đơn giản. Nhưng thực tế không phải như thế, Giuse bị giằng con bởi nhiều câu hỏi ‘tại sao”nảy ra trong đầu trước một thực tế là Maaria có thao mà Giuse không biết. Không một chàng trai nào có thể dễ dàng chấp nhận người yêu của mình như thế. Nhưng bởi vì Giuse có một tâm hồn thật đẹp, chuyên chăm chu toàn mọi giới răn lề luật của Chúa và được gọi “là người công chính.” Ông cũng là người khát khao mong đợi Đấng Mêsia như lời các ngôn sứ đã loan báo. Ông không dám nghĩ rằng Đấng Mêsia lại là con của Maria và là “con” của ông. Thế nhưng chỉ qua lời mộng báo ông đã tin và đã đón nhận Maria và thai nhi về nhà làm vợ và làm con của mình.

Giuse đã giữ một vai trò hết sức quan trọng không phải chỉ cứu nguy cho Maria, nhưng còn là một sự đóng góp lớn lao vào chương trinh của Thiên Chúa. Các tổ phụ và các tiên tri đã loan báo Đấng Cứu Thế sẽ xuất thân từ dòng dõi Đavít. Như vậy có nghĩa là bất cứ ai không thuộc dòng dõi Đavít thì không phải là Đấng Cứu Thế. Chính vì lý do này mà Thiên Chúa đã “cần” đến sự đóng góp của Giuse, để cho Đấng Cứu Thế – Con Thiên Chúa có được một nguồn gốc nhân loại thuộc dòng dõi Đavít. Mặc dù Giuse biết chắc chắn bào thai trong lòng Đức Maria không phải là của mình, đứa trẻ không phải là con mình, nhưng khi chấp nhận đón Maria về nhà làm vợ, Giuse không chỉ hợp thức hóa cho bào thai, mà còn cho Hài Nhi trong lòng Đức Maria một danh phận chính thức là “con ông Giuse” tức là thuộc dòng dõi Đavít.

Khi đón Maria và thai nhi về nhà, Giuse đã thi hành nhiệm vụ của một người cha cách vuông tròn tốt đẹp với hết trách nhiệm của mình. Giuse đã thi hành chức năng làm cha khi ông làm như lời sứ thần truyền dạy, ông đặt tên cho Hài Nhi là Giêsu, tên mà sứ thần đã nói trước. Với việc đặt tên này, Giuse đã trở thành như một người cha thực sự của trẻ Giêsu và ông kính trọng người con của mình như Thiên Chúa.

Thánh Giuse đã phục vụ Đấng Cứu Thế bằng chính mồ hôi và sức lao động của mình. Với tay nghề thợ mộc trong làng quê Nazareth, Giuse chắc chắn cũng phải vất vả sớm hôm để có thể đáp ứng cho nhu cầu của gia đình, nuôi dưỡng và chu cấp cho Đức Maria và trẻ Giêsu. Nhưng việc phục vụ quan trong hơn nữa, đó là Giuse trong vai trò là cha, đã chu toàn việc giáo dục, dạy dỗ trẻ Giêsu nên người và nên một tín hữu đạo đức. Theo truyền thống cho rằng, Thánh Giuse qua đời lúc Chúa Giêsu đã khôn lớn trưởng thành. Như thế có nghĩa là suốt quãng đời thơ ấu, Chúa Giêsu được sự chăm sóc, yêu thương và dạy dỗ của Giuse.

Thánh kinh ghi lại rằng: “Chúa Giêsu càng thêm tuổi càng thêm khôn ngoan và nhân đức trước mặt Thiên Chúa và mọi người.” Như thế có nghĩa là Chúa Giêsu được giáo dục rất tốt về nhân bản, trí tuệ và về đời sống đạo đức. Về trí tuệ và nhân bản, Thánh kinh kể lại: Khi Giuse và Maria quay trở lại Giêrusalem để tìm, thì “thấy trẻ Giêsu đang ngồi giữa các thầy tiến sĩ, nghe và hỏi các ông. Mọi người đều kinh ngạc về sự thông thái của Người.” Chắc chắn Giuse đã góp phần rất lớn trong việc hình thành nên phong cách và kiến thức cho trẻ Giêsu, để trẻ Giêsu tự tin đứng trước các bậc tiến sĩ thông thái, nghe và hỏi họ. Về đời sống đạo đức, Giuse đã dạy cho trẻ Giêsu bằng chính gương sáng của mình qua việc chuyên chăm: “hằng năm cha mẹ Người có thói quen trẩy hội lên Giêrusalem.” Luật đòi buộc tất cả người nam trưởng thành đều phải tham dự các ngày lễ hành hương về Giêrusalem. Giuse cũng bận rộn với biết bao công việc của một người chồng là lao động chính trong gia đình, nhưng Giuse vẫn dành ưu tiên cho việc chu toàn lề luật, để nêu gương cho con. Thánh Luca còn cho thấy một thói quen đạo đức khác nơi Chúa Giêsu, khi kể lại: “Vào các ngày Sabat, Chúa Giêsu vào hội đường như thói quen thường làm.” Đấy là thói quen của những người đạo đức, thói quen này chắc chắn Đức Giêsu đã học được từ nơi cha mẹ của mình là Thánh Giuse và mẹ Maria. Giuse đã tập cho con mình những thói quen đạo đức bằng chính đời sống và gương sáng của cha mẹ.

Với những đóng góp của Giuse vào chương trình của Thiên Chúa và vào cuộc đời của Đức Giêsu như vừa suy gẫm, chúng ta thấy được sự hy sinh tận tụy của Giuse. Cho dù biết rõ trẻ Giêsu không phải là con mình, nhưng Giuse đã đón nhận trẻ Giêsu bằng cả trái tim và nhất là bằng đức tin vâng phục và bằng tinh thần trách nhiệm. Cũng vì vậy, gương sống đức tin của Giuse được so sánh như gương sống của tổ phụ Abraham. Cụ tổ Abraham ngày xưa, vì vâng lời và tin vào Thiên Chúa, dám liều mình bước đi mà không biết mình đi đâu. Ông dám từ bỏ sự yên ổn của gia đình và người thân để bước vào một cuộc hành trình phiêu lưu, tiến tới một tương lai còn mịt mờ phía trước. Với lòng tin tuyệt đối như thế, Thiên Chúa đã làm cho ông trở nên tổ phụ của một dân đông đúc. Cũng giống như vậy, với mệnh lệnh: “Hãy đón nhận Maria về nhà làm vợ mình”, nghe tưởng chừng đơn giản, nhưng thực ra đó là một hành trình mà Giuse không biết điều gì sẽ xảy ra cho mình, tương lai sẽ như thế nào. Giuse cũng chấp nhận từ bỏ cuộc sống tự do, bình thường để bắt đầu một cuộc sống có trách nhiệm làm cha nuôi Đấng Cứu Thế, cho dù Thiên Chúa không hứa cho Giuse bất cứ điều gì. Chính vì sự vâng phục hoàn toàn của Giuse, chúng ta có thể nói rằng, Thiên Chúa cũng đã làm cho Giuse trở nên “tổ phụ thiêng liêng” của dân mới đã được Đức Giêsu thiết lập bằng công trình cứu chuộc của Ngài.

Thưa quý OBACE, “Hãy đón Đức Maria và Hài nhi Giêsu về nhà mình” không chỉ là mẫu gương của Giuse mà còn là lời Chúa nói với mỗi chúng ta. Các cha mẹ đang lo toan bận rộn cho cuộc sống, những toan tính và công việc chiếm hết chỗ và chiếm hết thời gian của gia đình. Lời Chúa hôm nay mời gọi cách riêng các bậc cha mẹ: Đừng ngại đón Maria và Hài Nhi về gia đình mình. Chúa và Đức Mẹ sẽ không lấy đi bất cứ thứ gì trong gia đình, trong cuộc sống của chúng ta, nhưng Ngài sẽ cùng chia sẻ, cùng đồng hành và nâng đỡ cho các gia đình. Chúa sẽ ban ơn trợ giúp để mỗi người chu toàn bổn phận làm cha mẹ, nuôi dạy con cái lớn khôn trong đời sống tự nhiên và trong đời sống đạo đức. Chúa sẽ ban lại sự êm ấm hạnh phúc cho gia đình.

Hãy học nơi mẫu gương của Thánh Giuse để biết nhận ra tiếng nói của Thiên Chúa trong các biến cố của gia đình và sẵn sàng vâng theo. Thiên Chúa sẽ chỉ cho chúng ta đường đi, chỉ cho chúng ta biết cách sống sao cho đẹp lòng Chúa và chu toàn nhiệm vụ làm cha mẹ trong việc giáo dục con cái. Hãy noi gương Giuse dùng chính đời sống đạo đức siêng năng của cha mẹ để làm gương và dạy bảo cho con cái. Noi gương Giuse để biết đón nhận nhau trong gia đình, biết bao dung và tha thứ, biết lắng nghe và cảm thông với vợ chồng, con cái.

Xin Thánh Giuse là cha của các gia đình thương đến các gia đình của chúng con, bảo vệ các gia đình và con cái chúng con; làm cho Chúa Giêsu lớn lên trong các gia đình và trong tâm hồn chúng con, như xưa Ngài đã bảo vệ Đức Maria và nuôi dưỡng Hài Nhi Giêsu. Amen.