Lm. Giuse Đỗ Đức Trí

MỒNG MỘT TẾT CANH TÝ 2020:

Ngày Mồng Một Tết theo truyền thống Việt Nam, được coi là ngày khởi đầu cho một chu kỳ mới không chỉ của thiên nhiên thời tiết, mà còn là khởi đầu của công việc, tương quan và tất cả nhịp sống cá nhân, gia đình, bạn hữu. Vì thế ai cũng muốn ngày Mồng Một là khởi đầu một năm mới tốt đẹp, vui tươi, phấn khởi nhất theo quan niệm: “đầu xuôi đuôi lọt.” Cũng trong những ngày đầu năm ai cũng có kế hoạch riêng cho năm mới của mình, những dự tính trong việc học hành, làm ăn, xây nhà…Cũng trong niềm tin và văn hóa dân gian, người Việt Nam tin rằng: “Mưu sự tại nhân, thành sự tại Thiên”, vì thế ngày đầu năm, người Việt vẫn có thói quen đến nhà thờ, đến chùa xin ơn bình an và phúc lộc bởi trời.

Các thực hành theo niềm tin dân gian và văn hóa của người Việt được Tin Mừng soi sáng và được đức tin Công Giáo chỉ dạy, nên người Kitô Hữu Việt Nam dành cho ngày Mồng Một một ý nghĩa hết sức đặc biệt: đó là niềm tin vào sự sáng tạo và quan phòng của Thiên Chúa; phó dâng năm mới cho Chúa; xin ơn bình an và phúc lành của Thiên Chúa cho mọi toan tính dự định trong năm mới.

Bài đọc một sánh Sáng Thế gợi lại cho chúng ta ngày đầu tiên của vũ trụ khi Thiên Chúa dùng quyền năng để tạo dựng nên trời đất và muôn vật muôn loài. Thiên Chúa dựng nên tất cả mọi loài mọi vật, Ngài không để cho nó như một mớ hỗn độn, nhưng đã xếp đặt, định liệu cho mỗi loài mỗi vật có vị trí và có nhiệm vụ riêng của mình. Đoạn sách hôm nay kể lại việc Thiên Chúa tạo dựng nên hai vầng sáng lớn trên trời, để phân rẽ ngày và đêm, làm dấu chỉ xác định các ngày lễ và thời gian, năm tháng. Như thế ngay từ những trang đầu tiên, Kinh Thánh đã muốn khẳng định cho chúng ta một chân lý quan trọng: Thời gian là của Chúa và mọi sự là của Chúa. Khẳng định điều này nhằm nhắc cho chúng ta biết sử dụng thời gian sao cho đẹp lòng Chúa và sinh lợi ích tốt nhất cho bản thân và gia đình, đồng thời biết sống trong sự tin tưởng phó thác cho Chúa.

Từ ý tưởng này, chúng ta được mời gọi để nhìn lại thời gian Chúa đã ban cho mỗi người. Thiên Chúa công bằng vô cùng, Ngài ban cho mỗi người, dù giàu hay nghèo, sang hay hèn, đều có số lượng thời gian 24 giờ mỗi ngày. Có những người biết tận dụng tốt thời gian, đã làm lợi cho bản thân, cho gia đình và cuộc sống. Trái lại, có nhiều người đã để thời gian trôi qua trong vô ích, không đem lại lợi gì cho mình. Trong những giờ phút đầu năm mới, tụ họp nơi thánh đường này, chúng ta cũng muốn dâng lên Chúa tất cả thời gian của cuộc đời để xin Chúa là chủ thời gian thánh hóa và chúc phúc, giúp chúng ta biết dùng thời giờ để thánh hoá bản thân, sinh ích cho mình và gia đình.

Cũng qua đoạn Kinh Thánh này cho chúng ta thấy Thiên Chúa không chỉ sáng tạo, mà Ngài còn trang trí tô điểm và làm cho tác phẩm của Ngài thêm tốt đẹp và sinh động hơn: “Thiên Chúa làm ra hai vầng sáng: vầng sáng lớn để điều khiển ban ngày, vầng sáng nhỏ hơn để điều khiển ban đêm; Người cũng làm ra các ngôi sao… Thiên Chúa thấy thế là tốt đẹp.” Điều này nhắc cho chúng ta rằng: Khi chúng ta làm việc là chúng ta được cộng tác với Thiên Chúa trong việc tạo dựng và làm cho vũ trụ trái đất ngày càng tốt đẹp hơn. Như thế, làm bất cứ công việc gì trong năm mới, chúng ta không thể bỏ qua bổn phận làm cho vũ trụ, công trình của Thiên Chúa được tốt đẹp hơn. Vì Thiên Chúa đã tin tưởng trao tác phẩm vũ trụ này cho con người, Ngài muốn chúng ta duy trì, phát triển và góp phần làm cho vũ trụ đạt đến mức hoàn hảo. Vì thế, huỷ hoại môi trường, tàn phá thiên nhiên là đi ngược lại chương trình của Chúa.

Qua bài Tin Mừng Chúa Giêsu dạy chúng ta phải biết sống và phân định, đâu là điều quan trọng, là ưu tiên trong cuộc sống của mỗi người. Với hai dụ ngôn về việc Thiên Chúa quan phòng lo liệu cho hoa cỏ ngoài đồng và muôn chim trên trời: chúng không gieo trồng, không may mặc, mua sắm, mà Thiên Chúa vẫn lo liệu cho nó đầy đủ và còn vượt trội hơn cẩm bào của nhà vua. Khi kể dụ ngôn này, Chúa không bảo chúng ta có thái độ lười biếng ỷ nại, hoặc không cố gắng, trái lại mỗi người vẫn phải làm việc với hết khả năng, hết sức mình và tin tưởng trao phó sự thành – bại cho Chúa.

Thầy bảo cho các con biết: “Đừng lo lắng cho mạng sống: lấy gì mà ăn; cũng đừng lo cho thân thể lấy gì mà mặc. Mạng sống chẳng trọng hơn của ăn, thân thể chẳng trọng hơn áo mặc sao?” Cơm ăn áo mặc là những nhu cầu căn bản không thể thiếu của con người; việc tìm kiếm cơm ăn áo mặc cho bản thân và gia đình là chuyện đương nhiên. Tuy nhiên, ở đây Chúa cảnh báo chúng ta một điều là, đôi khi chúng ta lo tìm kiếm cơm ăn áo mặc đến độ quên cả mạng sống, người thân, gia đình của mình. Điều này có thể thấy trong cuộc sống ngày nay: Nhiều người bận rộn say mê, cuốn hút vào công việc đến độ không quan tâm đến sức khoẻ, mạng sống của mình, cũng không quan tâm đến gia đình và người thân. Vì thế có nhiều người kiếm cho thật nhiều cơm gạo, áo tiền, nhưng khi đã có được những thứ đó, thì sức khoẻ suy kiệt, gia đình tan nát, đổ vỡ. Nhiều người đi làm từ sáng tới tối vất vả vì vợ vì con, vì gia đình, nhưng thực tế gia đình vẫn không hạnh phúc. Họ quên rằng điều các thành viên trong gia đình cần không phải là cơm áo, mà là tình yêu, thời giờ và sự quan tâm đến nhau trong gia đình.

Kể dụ ngôn về chim trời, không gieo, không gặt, thế mà Chúa vẫn nuôi chúng, Chúa Giêsu kết luận: “Có ai trong anh em có thể nhờ lo lắng mà có thể kéo dài đời mình thêm một gang không?” Đặt câu hỏi này, Chúa Giêsu muốn mỗi chúng ta cần xác định đâu là điều chính yếu, đâu là điều tùy phụ trong cuộc sống. Hơn nữa, giữa cuộc sống ngắn ngủi ở trần gian và sự sống đời đời trên nước trời, mỗi người cần biết chọn và đặt đúng thứ tự ưu tiên trong đời sống và chọn lựa của mình. Tìm kiếm cơm áo là điều cần, nhưng vẫn chưa phải là điều quan trọng nhất. Tìm kiếm hạnh phúc Nước trời mới thực sự là điều quan trọng nhất, ưu tiên nhất trong cuộc đời. Có rất nhiều người vì lo làm giàu, lo công việc mà họ sẵn sàng đặt Chúa xuống hàng thứ yếu, đặt cuộc sống đời đời trở thành tuỳ phụ.

“Vì thế anh em đừng lo lắng tự hỏi: ta sẽ ăn gì, uống gì, hay mặc gì? Tất cả những thứ đó dân ngoại vẫn tìm kiếm. … Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia Người sẽ thêm cho.” Khi kết luận điều này, Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta hai điều quan trong: Trước hết, Chúa muốn mỗi người biết dành ưu tiên tuyệt đối cho việc tìm kiếm hạnh phúc Nước Trời và ưu tiên này sẽ trở thành động lực chi phối mọi công ăn việc làm của chúng ta. Điểm thứ hai, đó là tất cả công việc đời sống và cách hành xử của chúng ta phải được đặt trên nền tảng là Đức Công Chính của Thiên Chúa. Nói cách dễ hiểu hơn là tất cả công việc làm ăn, đời sống và cách ứng xử của chúng ta phải được đặt trên nền tảng đạo đức.

Thưa quý OBACE, Lời Chúa ngày Mồng Một Tết quả là lời nhắc nhở mỗi chúng ta cần phải dành ưu tiên xây dựng lại nền tảng đời sống đạo đức cho bản thân và cho gia đình. Ngày đầu năm mới chúng ta đến đây để tạ ơn và cầu xin Chúa ban cho một năm bình an. Đây là việc làm rất tốt đẹp. Qua việc tạ ơn và cầu xin này, chúng ta tin tưởng phó thác công việc, gia đình và người thân cho Chúa, tin tưởng vào tình yêu quan phòng của Chúa và xin Chúa chúc lành cho mọi ngày trong năm mới được bình an. Ngày đầu năm cũng là dịp để chúng ta bắt đầu một khởi điểm mới, xin cho chúng ta biết nhìn lại và bắt đầu lại việc xây dựng đời sống, công việc và gia đình ta trên nền tảng đạo đức. Vì nếp sống đạo đức là nền tảng vững chắc của đời sống kinh tế và là nền móng vững chắc cho đời sống gia đình.

Ông Lowrence Kudlow cố vấn kinh tế của Nhà Trắng đã nhận định: Sự thịnh vượng về đạo đức và kinh tế phải đi đôi với nhau. Tổng thống Trump đang nỗ lực đưa nước Mỹ trở thành vĩ đại trở lại, ông Trump đang thực hiện được quyết tâm đó. Nhiều lần tổng thống Trump đã tuyên bố với toàn dân: Chính nền tảng đời sống đạo đức mới làm nên kinh tế Nước Mỹ, chính Thiên Chúa mới làm cho Hoa Kỳ trở nên vĩ đại. Vì thế chúng ta phải khôi phục lại nền tảng đạo đức của Hoa Kỳ, khôi phục lại giá trị đạo đức nơi các gia đình, khuyến khích và nỗ lực bảo vệ tư do tôn giáo và loại trừ tất cả những gì vì phạm đạo đức như việc phá thai, hôn nhân đồng giới…Để giải quyết các vấn đề lớn của nước Mỹ thì đức tin có sức mạnh hơn chính quyền và không có điều gì quyền năng hơn Thiên Chúa.

Xin Chúa chúc lành cho tất cả mỗi người, mỗi gia đình chúng ta; xin Chúa chúc lành cho quê hương Việt Nam của chúng ta trong năm Canh Tý này và luôn mãi. Amen