Lm. Giuse Đỗ Đức Trí

Tổng thống Gobachop, một cựu đảng viên cộng sản Nga đã nhận định: Một trong những hậu quả mà cộng sản gây ra cho xã hội, đó là sự dối trá. Sự dối trá được dàn dựng, tuyên truyền có hệ thống đã ảnh hưởng sâu đậm trên mọi thành phần, mọi lãnh vực của xã hội, kinh tế, chính trị, văn hóa. Sự nguy hiểm ở chỗ khi sự dối trá được lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ có người tin và tưởng đó là sự thật. Những người đang được hưởng lợi từ sự dối trá lại càng tìm cách để lừa dối người khác và loại trừ những ai dám nói và làm theo sự thật. Trong một xã hội mà con người không biết tôn trọng sự thật như thế, thì những ai lên tiếng bênh vực sự thật, nói sự thật lại bị quy kết như là kẻ chống đối.

Ngày xưa, mặc dù chưa có chế độ cộng sản, nhưng người Do Thái cũng bị rơi vào tình trạng sống giả dối, hình thức bên ngoài mà không có sự thật bên trong. Họ sống giả dối với Chúa, với nhau và che đậy sự dối trá đó bằng các hình thức tế tự, nghi thức bên ngoài. Các ngôn sứ là những người được sai đến để nói với họ sự thật, họ đã không chấp nhận và tìm cách loại trừ các ngài. Sứ mạng của các ngôn sứ là sống và làm chứng cho sự thật, dám hy sinh cả mạng sống để bênh vực sự thật, dù có có bị chống đối, khước từ.

Bài đọc một hôm nay, tiên tri Giêrêmia đã chia sẻ về ơn gọi của ông: Đức Chúa phán với tôi rằng: Trước khi cho ngươi thành hình trong lòng mẹ, Ta đã biết ngươi. Ta đặt ngươi làm ngôn sứ cho chư dân… hãy nói với chúng tất cả những gì Ta truyền cho ngươi. Trước mặt chúng, ngươi đừng run sợ…Ta sẽ làm cho nươi nên thành trì kiên cố, nên cột sắt tường đồng chống lại cả xứ…Chúng sẽ không làm gì được ngươi, vì có Ta ở cùng ngươi. Những lời này cho thấy, sứ mạng của ngôn sứ không phải là một sứ mạng dễ dàng. Các ngài được sai đi không phải để nói những lời vui tai, dễ nghe, cũng không phải để chiều theo dòng đời. Các ngôn sứ không phải chỉ đương đầu với các nhà lãnh đạo xã hội, những người có chức quyền, nhưng còn bị các tư tế và cả xứ chống đối. Vì những chân lý các ngài loan báo sẽ đụng chạm không chỉ giới cầm quyền mà đến cả nếp sống của toàn dân. Trong hoàn cảnh đó, Thiên Chúa không hứa cho các ngài sự thành công hoặc sự an toàn, nhưng báo trước cho họ biết những khó khăn họ sẽ gặp phải và Chúa hứa sẽ là Đấng bênh vực, bảo vệ và luôn ở với họ.

Quả thực cuộc đời của tiên tri Giêrêmia đã trải qua tất cả những chống đối đó. Giêrêmia sống trong hoàn cảnh đất nước đang bị đế quốc Syria phương Bắc đe dọa. Bọn quan chức xu nịnh và các ngôn sứ giả lộng hành, muốn vua Giôsia liên kết, thần phục quốc gia láng giềng để mong sự bình an. Tiên tri Gierêmia đã cảnh báo nguy cơ sẽ bị lệ thuộc vào các quốc gia láng giềng và kêu gọi nhà vua và toàn dân hãy tin tưởng cậy trông vào quyền năng của Thiên Chúa, thay đổi lại nếp sống. Tuy nhiên, những lời tuyên sấm của ông không được đón nhận, họ không muốn nghe và còn tìm cách loại trừ ông. Họ bỏ tù, đánh đập và bỏ đói ông chỉ vì ông đã kêu gọi hãy quay trở lại và tin tưởng nơi Chúa chứ đừng tin ở sự trợ giúp của người đời.

Mang cùng thân phận với các ngôn sứ, ngay thời gian đầu hoạt động công khai, Đức Giêsu cũng đã gặp không ít khó khăn, chống đối. Chúa nhật tuần trước chúng ta nghe Chúa Giêsu khẳng định về sứ mạng của Ngài: Thánh Thần Chúa ngự trên tôi, Ngài đã xức dầu cho tôi, sai tôi đi loan báo tin Mừng cho người nghèo khó…. Hôm nay ứng nghiệm lời ngôn sứ tai quý vị vừa nghe. Lập tức, những người Do Thái đã có những thái độ phản đối.

Phản ứng đầu tiên, những người Do Thái tỏ ra khinh thường thế giá và gia đình của Chúa Giêsu. Họ để cho thành kiến ngăn cản khiến không nhận ra Chúa Giêsu là một Ngôn Sứ của Thiên Chúa và là người thi hành sứ mạng Thiên Chúa trao phó. Họ nói với nhau: Ông này không phải là con ông Giuse đó sao? Trong mắt những người Do Thái, Giuse- một ông thợ mộc nhà quê, ít học, nhà nghèo thì làm sao con cái có thể giỏi giang được. Hơn nữa, theo Kinh Thánh thì không có vị ngôn sứ nào xuất thân từ Nazareth, vì thế rõ ràng họ coi thường Chúa Giêsu. Đàng khác, họ đã nghe đồn về những phép lạ Chúa Giêsu hóa nước thành rượu tại Caphanaum, hóa bánh ra nhiều tại vùng Galile, vì thế, những người Nazareth cũng mong đợi những phép lạ tương tự như vậy tại Nazareth. Khi thấy Chúa Giêsu không đáp ứng những mong đợi đó, họ đã không tin nơi Ngài.

Chúa Giêsu đã gián tiếp cho họ biết tại sao Ngài không thực hiện các phép lạ tại Nazareth, vì họ thiếu một điều kiện căn bản đó là đức tin và sự khiêm tốn để đón nhận những giáo huấn mới. Chúa Giêsu đưa ra hai ví dụ về hai vị ngôn sứ trong cựu ước và hai tấm gương tin và đón nhận các ngài. Trước hết là câu chuyện xảy ra với bà góa thành Sarepta khi trời hạn hán, đói kém mất mùa. Lúc đó mẹ con bà góa chỉ còn chút bột và chút dầu cuối cùng trong nhà để đủ làm một cái bánh cho hai mẹ con, sau đó chờ chết. Tuy nhiên vì tin vào lời của ngôn sứ Elia và quảng đại với nhà tiên tri, bà sẵn dàng đem biếu cho ông phần bánh và nước còn lại của mẹ con bà. Bà không dành riêng cho mình, cũng không tiếc mạng sống của mình và con trai, bà tin vào lời vị ngôn sứ đã hứa với bà: Hũ bột sẽ không cạn và bình dầu sẽ không vơi đi, cho đến ngày Chúa cho mưa xuống. Thiên Chúa đã làm cho bà như lời vị ngôn sứ đã hứa, đã nuôi sống mẹ con bà và vị ngôn sứ qua hết thời gian hạn hán, đói kém.

Ví dụ thứ hai về Naaman, một vị quan cao cấp của người Siria, ông nghe người đầy tớ là người Do Thái nói rằng ở đất Israel có một vị ngôn sứ rất tài giỏi. Ông đã tìm đến với ngôn sứ Eliseo, vị ngôn sứ này sai ông xuống sông Giodan tắm bảy lần sẽ được sạch. Lúc đầu, ông không tin vì nghĩ rằng, nước sông tại quê hương ông còn sạch hơn nước sông Giodan, vì thế ông định bỏ về. Nhưng sau đó, người đầy tớ khuyên ông cứ tin và tắm thử. Ông đã tắm bảy lần và được khỏi bệnh phong hủi. Naaman được khỏi bệnh phong không phải vì nước sông Giođan, nhưng ông được khỏi vì tin vào lời của ngôn sứ Eliseo.

Khi nghe Chúa Giêsu kể hai ví dụ này, những người Do Thái đã hiểu ngay Ngài muốn nói về sự cứng lòng, cố chấp của họ. Họ tỏ ra bực bội và muốn loại trừ Chúa Giêsu. Họ lôi Chúa Giêsu ra khỏi thành, kéo Ngài lên đỉnh núi để xô Ngài xuống vực. Phản ứng của những người Do Thái không chỉ là từ chối quyền năng và sứ mạng ngôn sứ của Chúa Giêsu, mà họ còn cư xử với Chúa bằng bạo lực và muốn loại trừ Ngài.

Thưa quý OBACE, lịch sử cho thấy, dân Do Thái đã càng ngày càng đi xa giới răn lề luật của Thiên Chúa, các việc tế tự và giữ luật của họ chỉ còn là những hình thức giả dối bên ngoài. Sự gian dối giả tạo này không chỉ nơi người dân, mà còn từ nơi những nhà lãnh đạo là các thượng tế, luật sĩ. Cuộc sống của họ hoàn toàn trái ngược lại với những lời họ nói. Thiên Chúa đã sai nhiều các ngôn sứ đến để cảnh tình họ, nhưng họ đã không tin, không nghe và còn ra tay sát hại những ai dám vạch trần sự dối trá của họ. Thiên Chúa đã sai chính Con của Ngài là Chúa Giêsu, vị ngôn sứ của Thiên Chúa đến để nói lên sự thật, mời gọi họ quay trở lại với sự thật; họ cũng không tin và không nghe lời Ngài, cuối cùng họ đã loại trừ Ngài bằng cách đóng đinh Ngài trên thập giá.

Là người Công Giáo chúng ta tin và đón nhận Chúa Giêsu là Đường, là Sự Thật và là sự Sống, chúng ta không thể đi một con đường nào khác, mà phải đi theo con đường của Chúa Giêsu, đường của Tin Mừng. Chỉ khi đi theo con đường này chúng ta mới đạt được cùng đích cuộc đời là hạnh phúc mà thôi. Cũng vậy, đón nhận Chúa Giêsu là Sự Thật, chúng ta cũng phải dám sống và làm chứng cho sự thật, sự thật về Thiên Chúa yêu thương, cứu độ con người. Thiên Chúa muốn chúng ta sống, hành động theo sự thật, nói lên sự thật và dám bênh vực cho sự thật, dù có phải gặp nguy hiểm hay bị loại trừ.

Sống trong xã hội mà sự gian dối đang lan tràn, người Công Giáo phải trở thành những người nói thật, làm thật, việc thật. Người Công giáo phải sản xuất hàng hóa thật, chất lượng thật, gạt bỏ khỏi mình tất cả cách làm ăn gian dối, quanh co, mờ ám, cư xư với nhau trong công bằng và trong sự thật.

Nhờ Lời Chúa nhắc nhở hôm nay, xin cho chúng ta biết đón nhận Lời Chúa và Thánh Thể mỗi ngày, để Chúa biến đổi cuộc sống cá nhân và gia đình, biến chúng ta thành những người dấn thân xây dựng xã hội và cuộc sống này ngày càng công bằng và chân thật hơn. Amen