(Lễ Đức Thánh Giuse Lao Động – ngày 1 tháng 5)

THÁNH GIUSE TỊNH TÂM VÀ KHIẾT TỊNH

NÊU GƯƠNG SÁNG LAO ĐỘNG VỚI VÂNG LỜI

Tên gọi Giuse là một tên gọi rất ư bình thường, con người và nghề nghiệp của Đức Thánh Giuse cũng bình thường, nhưng ngài lại có cách sống phi thường: Giữa bộn bề lo toan luôn chứng tỏ là một Gia Trưởng mẫu mực, chu toàn trách nhiệm làm chồng và làm dưỡng phụ của Đấng Cứu Thế, chuyên cần nghề mộc làm kế sinh nhai, thế nên người ta gọi ngài là “bác thợ mộc” – ngày xưa còn có cách gọi là “bác phó mộc”.

Danh từ “thợ mộc” là cách gọi những người làm việc với gỗ – thường là sản xuất thủ công. Nghề mộc có các dụng cụ cơ bản – như bào, cưa, đục, thước thợ, búa, kìm,…; các dụng cụ cắt bằng máy – như cưa dây, cưa đĩa, cưa vòng, dụng cụ tách lớp gỗ; dao phay phẳng bề mặt gỗ – như phay bảng, thanh nẹp, khối lăng trụ; v.v…

Nghề mộc bình thường nhưng không tầm thường. Đức Thánh Giuse đã hành nghề bình thường một cách phi thường. Chắc chắn rằng không ai lại không sử dụng các sản phẩm của thợ mộc. Thật vậy, các thợ mộc thật hãnh diện vì làm nghề mà chính Chúa Giêsu cũng đã làm cùng dưỡng phụ khi Ngài nhập thể làm người. Ôi, nghề mộc thật là cao quý!

Công việc giống như một cái xe cút kít, chẳng có gì xảy ra nếu chúng ta không bắt đầu đẩy nó đi. Nghề là việc làm có tính ổn định, đem lại thu nhập để duy trì và phát triển cuộc sống; nghiệp là sự cống hiến hết mình cho nghề. Người ta nói rằng “nghề nào thì nghiệp đó”. Có chuyên môn thì sẽ có nghề tương xứng, nhưng có nghề chưa hẳn đã có nghiệp, có nghề rồi mà không có nghiệp thì nghề cũng khó bền vững lâu dài.

Người ta nói rằng cái “nghề” là cái “nghiệp”, Việt ngữ thường ghép lại là nghề nghiệp. Trong cuộc sống, có khi người ta chọn được cái nghề mà mình yêu thích, nhưng có khi người ta không chọn nghề nhưng vẫn làm nghề đó, người ta gọi đó là “nghiệp”. Cái “nghiệp” là cái “chướng”, quan niệm Phật giáo gọi là “nghiệp chướng”. Dù là cái “nghề”, cái “nghiệp” hay cái “chướng”, người ta vẫn phải có niềm đam mê, nhờ đó mà khả dĩ thành công. Theo quan niệm Công giáo, đam mê đó là đức ái – một trong ba nhân đức đối thần, và là nhân đức cao quý nhất, tồn tại cả đời này và đời sau.

Thật vậy, Thánh Phaolô khuyên: “Trên hết mọi đức tính, anh em PHẢI CÓ LÒNG BÁC ÁI: đó là mối dây liên kết tuyệt hảo. Ước gì ơn bình an của Đức Kitô điều khiển tâm hồn anh em, vì trong một thân thể duy nhất, anh em đã được kêu gọi đến hưởng ơn bình an đó. Bởi vậy, anh em hãy hết dạ tri ân” (Cl 3:14-15). Làm việc bác ái là dạng lao động tâm linh, đó là “nghề chung” của mọi người – bất kể nam, phụ, lão, ấu.

Thế nhưng phải làm cách nào? Vì mình hay vì ai? Thánh Phaolô cho biết: “Anh em có làm gì, nói gì, thì hãy làm, hãy nói NHÂN DANH CHÚA GIÊSU và nhờ Người mà cảm tạ Thiên Chúa Cha” (Cl 3:17). Tuy nhiên, trong cuộc sống hằng ngày, đôi khi vẫn có những người là từ thiện để “quảng cáo” hoặc đề cao chính mình, vì sáng danh mình nhiều hơn là sáng danh Chúa. Hãy noi gương cầu nguyện như Thánh Vịnh gia: “Xin đừng làm rạng rỡ chúng con, nhưng xin cho danh Ngài rạng rỡ” (Tv 113B:1). Chắc chắn đó là cách hoạt động phù hợp với Thánh Ý Thiên Chúa!

Phải chấn chỉnh ngay nếu có cách hoạt động “lệch lạc”, càng sớm càng tốt, kẻo nguy hiểm cho chính mình – và cũng liên đới tới người khác nữa. Đây là tâm tình chúng ta cần lồng vào công việc chúng ta làm: “Bất cứ làm việc gì, hãy làm tận tâm như thể làm cho Chúa, chứ không phải cho người đời vì biết rằng anh em sẽ nhận được phần thưởng Chúa ban, là gia nghiệp dành cho dân Người. Đức Kitô là Chủ, anh em hãy phục vụ Người” (Cl 3:23-24). Lao động có giá trị cao, càng cao hơn nữa nếu làm vì yêu mến Thiên Chúa. Thánh nữ Têrêsa Hài Đồng nói: “Nhặt một cây đinh vì yêu mến Chúa thì cũng có thể cứu được một linh hồn”. Giá trị lao động không bởi công việc lớn hay nhỏ, mà bởi cách làm: Công việc bình thường nhưng được làm một cách phi thường.

Không ai lại không lao động, làm việc – làm bằng chân tay hoặc trí óc. Người Việt có câu: “Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ”. Chúa Giêsu xác định: “Cha tôi vẫn làm việc, tôi cũng làm việc” (Ga 5:17). Thiên Chúa đã và đang lao động không ngừng, khởi đầu là tạo thành vũ trụ từ thuở hồng hoang, và đến tận thế.

Tất cả là của Chúa, dĩ nhiên thời gian cũng là của Chúa, nhưng chúng ta được Ngài ban cho quyền quản lý thời gian riêng của mình. Thánh Vịnh gia xác định: “Ngay cả khi đồi núi chưa được dựng nên, địa cầu và vũ trụ chưa được tạo thành, Ngài vẫn là Thiên Chúa, từ muôn thuở cho đến muôn đời. Chúa bắt phàm nhân trở về cát bụi, Ngài phán bảo: ‘Hỡi người trần thế, trở về cát bụi đi!’. Ngàn năm Chúa kể là gì, tựa hôm qua đã qua đi mất rồi, khác nào một trống canh thôi!” (Tv 90:2-4). Từ khởi nguyên cho tới đời đời, chính Ngài quan phòng và tiền định mọi sự.

Cuộc đời con người cứ tưởng dài mà lại rất ngắn, mới sinh ra đời mà chẳng bao lâu đã chuẩn bị về với cát bụi, và thật thú vị với tư tưởng “60 năm cuộc đời” của cố NS Y Vân (1933-1992, Trần Tấn Hậu). Cứ 20 năm là một thế hệ, là một “khoảng” cuộc đời, ba khoảng ấy trôi qua mau lắm. Thánh Vịnh gia đã cảm nghiệm rất sâu sắc nên đã thành tâm và thiết tha cầu nguyện: “Xin dạy chúng con đếm tháng ngày mình sống, ngõ hầu tâm trí được khôn ngoan. Lạy Chúa, xin trở lại! Ngài đợi đến bao giờ? Xin chạnh lòng thương xót những tôi tớ Ngài đây. Từ buổi mai, xin cho đoàn con được no say tình Chúa, để ngày ngày được hớn hở vui ca” (Tv 90:12-14). Tất cả là của Chúa, mình lo cũng chẳng được gì, ai khôn ngoan thì phó thác tất cả cho Ngài thì chẳng lo sợ chi nữa cho mệt!

Tuy nhiên, dù “khoảng đời” dài hay ngắn – chẳng ai biết và cũng không thể “đo” được, con người vẫn phải miệt mài làm việc không ngừng, trước tiên là sinh lợi cho chính mình, sau đó là sinh lợi cho tha nhân. Lao động là bổn phận của mọi người, nhưng kết quả là do Thiên Chúa quyết định: “Ước gì chúng con là tôi tớ Chúa được thấy công trình Ngài thực hiện, và con cháu chúng con được thấy vinh hiển Ngài. Xin cho chúng con được vui hưởng lòng nhân hậu của Chúa là Thiên Chúa chúng con. Việc tay chúng con làm, xin Ngài củng cố, xin củng cố việc tay chúng con làm” (Tv 90:16-17). Thật vậy, người đời cũng cảm nhận được rằng “mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên”.

Và dù có thế nào – thành công hay thất bại, chúng ta vẫn phải tâm niệm theo phận người tôi trung của Thiên Chúa: “Chúc tụng Chúa trong mọi ngày, Thiên Chúa là Đấng Cứu Độ chúng ta, Người vác lấy gánh nặng của chúng ta” (Tv 68:20).

Cái nghề không liên quan cái phận của con người, nhưng người ta lại nhìn nhau trong lăng-kính-thiển-cận-và-thiên-tư, khinh miệt hoặc tâng bốc nhau “nhãn tiền” luôn. Trình thuật Mt 13:54-58 cho chúng ta biết về định kiến và óc hẹp hòi của những người cùng quê.

Thánh Mátthêu cho biết: Một hôm, Chúa Giêsu về quê và giảng dạy dân chúng trong hội đường của họ, khiến họ sửng sốt, nhưng họ không muốn tin đó là sự thật, và xì xầm với nhau: “Bởi đâu ông ta được khôn ngoan và làm được những phép lạ như thế? Ông không phải là con bác thợ sao? Mẹ của ông không phải là bà Maria; anh em của ông không phải là các ông Giacôbê, Giôxếp, Simôn và Giuđa sao? Và chị em của ông không phải đều là bà con lối xóm với chúng ta sao? Vậy bởi đâu ông ta được như thế?”. Đúng là đầu óc thiển cận, đầu to như trái dừa mà óc nhỏ như trái nho. Quả thật, chỉ có người giỏi mới khả dĩ chân nhận cái giỏi của người khác. Ở đâu cũng có nhân tài, người giỏi vẫn có thể xuất xứ từ một gia đình bình thường nhất.

Chỉ vì lòng hẹp hòi và nghĩ nông cạn nên dân làng Nadarét đã VẤP NGÃ vì Chúa Giêsu, người cùng quê với họ. Đành lòng Chúa Giêsu phải nói thẳng với họ: “Ngôn sứ có bị rẻ rúng thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình và trong gia đình mình mà thôi”. Xót xa quá! Phũ phàng quá! Chính Chúa Giêsu cũng đành “bó tay”, không thể làm nhiều phép lạ tại đó, vì họ không tin, làm cũng vô ích. Thật là tồi tệ! Thế thái nhân tình là vậy, đời là thế! Chúa Giêsu bị chê vì người ta nghĩ Ngài là con Bác thợ mộc Giuse thì không thể là nhân tài, không thể là người xuất chúng. Do đó, nếu bạn làm được điều gì khác người và hơn người mà người ta không muốn công nhận, bạn đừng buồn. Chúa Giêsu còn bị từ chối thì chúng ta có là gì mà không bị từ chối? Cứ là chính mình và cứ thanh thản mà sống.

Đề cập Đức Thánh Giuse, theo sách truyện Đức Mẹ dạy Chân phước Agreda, Thiên Chúa đã ban cho Đức Thánh Giuse nhiều đặc ân để cứu trợ những ai đến xin ngài cầu bầu, đặc biệt là bảy ơn này:

1. Ơn lướt thắng các chước cám dỗ trái nghịch đức khiết tịnh;

2. Ơn được sám hối, từ bỏ đường tội lỗi;

3. Ơn tôn sùng Đức Mẹ Đồng Trinh Maria;

4. Ơn được khỏe mạnh phần xác;

5. Ơn được an ủi nâng đỡ lúc sầu khổ;

6. Ơn được chết lành;

7. Ơn được có con nối dòng trong các gia đình Công giáo.

Chắc hẳn nhiều người còn nhớ câu chuyện lạ liên quan nghề mộc, đó là một chiếc cầu thang tại Nguyện đường của một tu viện ở Loretto, người ta gọi đó là “Cầu Thang của Thánh Giuse” (*).

Hãy đến với Đức Thánh Giuse! – Ite ad Joseph! – Go to Joseph! Hãy mau mắn đến với ngài, vì ngài được mệnh danh là “Đóa Huệ Khiết Tịnh”. Chắc hẳn lũ quỷ dữ rất sợ Uy Danh của Đức Thánh Giuse mà phải hốt hoảng chạy ngay, không dám quấy rối những người yêu quý sự trong sạch. Ngài không nói gì nhưng ngài làm thật đấy! Thật thế, Thánh tiến sĩ Têrêsa Avila mạnh mẽ xác định: “Tôi xin gì với Thánh Giuse cũng được. Ai không tìn, hãy thử mà xem!”.

Là Kitô hữu, ai cũng có “nghề” làm bác ái và cái “nghiệp” vác thập giá. Thật kỳ diệu và tuyệt vời biết bao. Tạ ơn Thiên Chúa đã ban cho chúng ta Đức Thánh Giuse – một Người Thợ Vĩ Đại, không chỉ sửa chữa các dụng cụ mà còn sửa chữa tâm hồn của chúng ta nữa. Hãy cố gắng noi gương ngài về sự cần lao!

Giuse lao động chuyên cần

Vợ hiền cơm nước, còn Con vui đùa

Cha Giuse sống hiền hòa

Nhân từ, gương mẫu, trầm tư sớm chiều

Châm ngôn: Ít nói, làm nhiều

Ngày đêm chiêm niệm vâng theo Ý Trời

Không than trách phận nửa lời

Chỉ biết Vâng Lời, Nghèo Khó, Khiết Trinh

Xin cho con biết phận mình

Vâng theo Ý Chúa chân tình ngày đêm

Lạy Thiên Chúa nhân lành và toàn năng, chúng con xin cảm tạ Ngài luôn quan phòng và tiền định mọi điều, mặc dù có những lúc chúng con cảm thấy trái ý. Giờ đây, chúng con chân thành xin lỗi Ngài. Cúi xin Ngài ban ơn biến đổi chúng con, giúp chúng con biết noi gương “nói ít, làm nhiều” của Đức Thánh Giuse, sẵn sàng quên mình mà dấn thân sống tích cực theo Thánh Ý và biết sống cho tha nhân.

Lạy Đức Dưỡng Phụ Giuse, xin ngài luôn đồng hành với chúng con và hằng cầu giúp nguyện thay. Chúng con cầu xin nhân Danh Thánh Tử Giêsu Kitô, Đấng cứu độ nhân loại. Amen.

+ CHIẾC CẦU THANG CỦA THÁNH GIUSE: https://www.youtube.com/watch?v=bBEId7Ip_no